Oι σοσιαλιστές και η Αριστερά κατάκτησαν για πρώτη φορά την απόλυτη πλειοψηφία της ισπανικής βουλής και προχωρούν στον σχηματισμό της τρίτης κυβέρνησης του Πέδρο Σάντσεθ μετά από ένα επεισοδιακό κοινοβουλευτικό διήμερο τη στιγμή που ορδές ακροδεξιών τραμπούκων του Vox, με την παρουσία ακόμη και ηγετικών στελεχών του Λαϊκού Κόμματος, συνεχίζουν να πολιορκούν τα ιστορικά γραφεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος στο κέντρο της Μαδρίτης για δεύτερη διαδοχική εβδομάδα.
Υπέρ του Σάντσεθ ψήφισαν 179 βουλευτές οκτώ κομμάτων και κατά 171 βουλευτές τριών κομμάτων. Αμέσως μετά οι βουλευτές του Vox κρέμασαν σημαίες με μαύρες ταινίες πένθους από τα παράθυρα των γραφείων τους στη βουλή. «Σήμερα είναι από τις πιο μαύρες ημέρες στην ιστορία της Ισπανίας. Ο Πέδρο Σάντσεθ μπήκε στη λίστα με τους προδότες», έγραψε το Vox στη σελίδα του στο Χ, το πρώην Twitter. Προηγούμενα κοντά στη βουλή τέσσερις σοσιαλιστές βουλευτές έγιναν στόχος ακροδεξιών, που τους έριξαν μεταξύ άλλων αυγά, φωνάζοντας: «Προδότες θα έπρεπε να σας σκοτώσουν», «Βρομόσκυλα θα σκύβετε το κεφάλι όταν περνάτε από μπροστά μας».
Δεξιοί και ακροδεξιοί τραμπουκισμοί
Για την ισπανική εθνικιστική Δεξιά και τη φασιστική Ακροδεξιά, ο Σάντσεθ είναι ένας πραξικοπηματίας που πρόδωσε την Ισπανία, παραχωρώντας τον «Νόμο για την αμνηστία» για να κερδίσει την ψήφο των εθνικιστικών καταλανικών κομμάτων, ενώ τόσο η Ρεπουμπλικανική Αριστερά, όσο και το δεξιό Junts του εξόριστου Κάρλες Πουτζντεμόν από το βήμα της βουλής διεκδίκησαν την ανεξαρτησίας της Καταλονίας… στο μέλλον. Ο ηγέτης του Vox Σαντιάγκο Αμπασκάλ παρομοίωσε τον Σάντσεθ με τον Χίτλερ και απείλησε το Λαϊκό Κόμμα ότι θα σπάσει τις συνεργασίες του στις περιφέρειες εάν το Λαϊκό Κόμμα επιτρέψει να περάσει ο νόμος από τη Γερουσία, όπου το Λαϊκό Κόμμα έχει την απόλυτη πλειοψηφία. Η κυβερνητική πλειοψηφία θα πρέπει να φέρει στη Γερουσία δύο φορές τον νόμο.
Οι φασίστες του Vox αποχώρησαν από τη βουλή μετά το τέλος της ομιλίας του Αμπασκάλ, υποσχόμενοι «κάθε νόμιμο μέσον για να σταματήσουν το πραξικόπημα», ενώ μαζί με το Λαϊκό Κόμμα ελπίζουν ότι οι Βρυξέλλες θα μπλοκάρουν τον «Νόμο για την Αμνηστία». «Με τη δικτατορία της ψήφου έφθασαν στην κυβέρνηση ο Ούγκο Τσάβες, ο Μαδούρο και ο Χίτλερ», τόνισε ο Αμπασκάλ.
Αμέσως μετά την ψήφο της βουλής τουλάχιστον 4.000 ακροδεξιοί και δεξιοί, πολλοί με κουκούλες, συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος, τραγουδώντας μεταξύ άλλων τον ύμνο του Φράνκο, και φώναζαν συνθήματα προς τιμή του ιδρυτή της Φάλαγγας, ανεμίζοντας αντισυνταγματικές σημαίες του Φράνκο και παλιές βασιλικές σημαίες. Ομάδα ακροδεξιών επιτέθηκε εναντίον του συνεργείου της δημόσιας τηλεόρασης TVE. Ο πρώην γραμματέας του Vox Χαβιέρ Ορτέγκα Σμίθ υποσχέθηκε στους συγκεντρωμένους ότι «θα βάλουμε φυλακή τον Σάντσεθ». Η αστυνομία προχώρησε σε 10 συλλήψεις την Πέμπτη, ενώ την Τετάρτη είχε πραγματοποιήσει άλλες 15 συλλήψεις. Την Πέμπτη τραυματίστηκε ένας φωτογράφος και την Τετάρτη εννιά άτομα, μεταξύ των οποίων ένας αστυνομικός. Τις δύο τελευταίες εβδομάδες η αστυνομία έκανε και χρήση χημικών για να διαλύσει τους ακροδεξιούς και δεξιούς διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων είναι υψηλόβαθμα στελέχη, πρώην υπουργοί, βουλευτές και νυν και πρώην περιφερειάρχες και δήμαρχοι του Λαϊκού Κόμματος.
Ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχόο αντί να συγχαρεί έστω και τυπικά τον Σάντσεθ μέσα στη βουλή για την επανεκλογή του, του είπε κυνικά ότι «έκανες λάθος που εκλέχθηκες πρωθυπουργός και θα είσαι υπεύθυνος για αυτό που μόλις έκανες». Η δεξιά πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης της περιφέρειας της Μαδρίτης Ισαμπέλ Ντίαθ Αγιούσο αποκαλούσε από το θεωρείο της βουλής τον Σάντσεθ «πουτάνας γιέ». «Ήταν το λιγότερο που μπορούσα να του πω», σχολίασε αργότερα η δεξιά περιφερειάρχης της Μαδρίτης, ενώ το γραφείο επικοινωνίας της υποστήριξε ότι είχε πει «μου αρέσουν τα φρούτα», για να διακωμωδηθεί στα κοινωνικά δίκτυα.
Οι οκτώ άξονες της νέας κυβέρνησης
«Χάσατε και όσο πιο πολύ αργείτε να το καταλάβετε, θα είναι χειρότερα για όλους», τόνισε ο Σάντσεθ απευθυνόμενος στις δεξιές δυνάμεις. Για τον Σάντσεθ η κυβέρνησή του αποτελεί τη μόνη λύση απέναντι στη Δεξιά και την Ακροδεξιά και για αυτό θα πρέπει να συνεργαστούν όλα τα κόμματα της πλειοψηφίας.
Ο Σάντσεθ υπογράμμισε τους οκτώ βασικούς άξονες του νέου κυβερνητικού προγράμματος, όπως είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού, η νέα μεταρρύθμιση των εργασιακών και η μείωση των ωραρίων εργασίας στις 37,5 ώρες την εβδομάδα, η φορολογία στις τράπεζες και στις ηλεκτρικές εταιρείες, η αναπροσαρμογή των συντάξεων, με επιπλέον 5 δισ., η καθολικότητα του δημοσίου συστήματος Υγείας και Παιδείας, ο μειωμένος ΦΠΑ στα τρόφιμα, τα δωρεάν μέσα μαζικής μεταφοράς για νέους και ανέργους, η ελάφρυνση των στεγαστικών δανείων και η στήριξη της δημόσιας λαϊκής κατοικίας, με την προσφορά 183.000 νέων κατοικιών, η προώθηση της ισότητας των γυναικών στον χώρο εργασίας, η αύξηση της άδειας πατρότητας και μητρότητας σε 20 εβδομάδες και η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά την αμνηστία ο Σάντσεθ τόνισε ότι «η αμνηστία που προτείνουμε είναι απολύτως νόμιμη και σύμφωνη με το Σύνταγμα», ένα μέτρο επιείκειας που μπορεί να βοηθήσει «να ξεπεράσουμε τη ρωγμή που άνοιξε την 1η Οκτωβρίου του 2017», για «να πείσουμε πολλούς Καταλανούς ότι η Ισπανία είναι μια καλή χώρα για αυτούς». «Στο όνομα της Ισπανίας, προς το συμφέρον της Ισπανίας, για την υπεράσπιση της αρμονίας μεταξύ των Ισπανών, πρόκειται να χορηγήσουμε αμνηστία στους ανθρώπους που διώχθηκαν κατά τη διάρκεια της καταλανικής διαδικασίας», συμπλήρωσε ο Σάντσεθ.
«Αυτή η αμνηστία θα ωφελήσει πολλούς ανθρώπους. Πολιτικούς ηγέτες των οποίων τις ιδέες δεν συμμερίζομαι και τις πράξεις των οποίων απορρίπτω. Αλλά θα βοηθήσει επίσης εκατοντάδες πολίτες που ενεργοποιήθηκαν στη διαδικασία του Procès [της ανεξαρτησίας]» και όσων «υπέστησαν τις συνέπειες μιας πολιτικής κρίσης για την οποία κανείς δεν μπορεί να υπερηφανεύεται, ούτε κι εμείς που δεν είχαμε διαχειριστικές αρμοδιότητες εκείνη την εποχή», τόνισε ο Σάντσεθ, υπενθυμίζοντας ότι στο παρελθόν η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία είχαν ψηφίσει ανάλογους νόμους.
Ο Σάντσεθ, που ασκεί την εξάμηνη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογράμμισε επίσης τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ισπανίας στη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής ΓΠ, τη στρατηγική περιφερειακή αυτονομία, την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και τις πολιτικές μετανάστευσης και ασύλου.
Αντιπαραθέσεις Podemos και Sumar
Η Ντίαθ στην ομιλία της υπογράμμισε τη σημασία της συμφωνίας για την αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης, που έχει παγώσει εδώ και χρόνια, και υποστήριξε την οικονομική και κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης και τη νέα κυβερνητική συμφωνία ανάμεσα στο Sumar και τους Σοσιαλιστές.
Ο Σάντσεθ με την επικεφαλής του Sumar Γιολάντα Ντίαθ ξεκίνησαν αμέσως μετά την ψήφο εμπιστοσύνης στη βουλή τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, με το Podemos να καταγγέλλει ότι ο Σάντσεθ και η Ντίαθ «θέλουν να πετάξουν το Podemos εκτός κυβέρνησης». Το Sumar διεκδικεί για τα δεκαέξι κόμματα και οργανώσεις που το αποτελούν πέντε υπουργεία, μεταξύ των οποίων της Υγείας και του Πολιτισμού από τους σοσιαλιστές.
Ο υπουργός Ισότητας Ιρένε Μοντέρο κατηγόρησε τον Σάντσεθ και τη Ντίαθ ότι «θα πετάξουν το Podemos από την κυβέρνηση», ασκώντας δριμύτατη κριτική και στους δύο για την φεμινιστική τους πολιτική. Η βάση του Podemos με εσωτερικό δημοψήφισμα ψήφισε με το 86,59% των 30.883 που συμμετείχαν υπέρ της ψήφου εμπιστοσύνης στον Σάντσεθ και την αυτονομία του κόμματος από το Sumar, ενώ μόλις το 13,7% ή 7.586 ψήφισαν κατά. Το Podemos επίσης κατηγόρησε τη Ντίαθ ότι διαπραγματεύεται με τους Σοσιαλιστές χωρίς να ενημερώσει τα υπόλοιπα κόμματα που συμμετέχουν στο Sumar. To Podemos ξεκίνησε επίσης της διαδικασίες για αυτόνομη κάθοδο στις ευρωεκλογές του 2024.
Η Ντίαθ ζήτησε υπευθυνότητα και «μια νέα σχέση με τους Σοσιαλιστές» από τους 31 βουλευτές του Sumar, μεταξύ των οποίων είναι και οι 5 του Podemos, ενώ οι σοσιαλιστές φαίνεται ότι θα προτείνουν την αύξηση του αριθμού των υπουργείων, ζητώντας παράλληλα από την Ντίαθ να περιορίσει τις πιέσεις του Podemos. H γενική γραμματέας του Podemos και υπουργός Κοινωνικών Δικαιωμάτων Ιόνε Μπελάρα προειδοποίησε ότι οι σοσιαλιστές θέλουν να έχουν στην κυβέρνηση μόνο υπουργούς του Sumar, γιατί τους επιτρέπουν να ασκούν σχεδόν ανενόχλητοι την πολιτική του Σάντσεθ. Την ίδια στιγμή το Podemos σχεδιάζει να μην κατέβει μαζί με το Sumar στις περιφερειακές εκλογές στη Χώρα των Βάσκων το επόμενο έτος.
Αργύρης Παναγόπουλος
