Η εισβολή της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου σε πόλεις του Νότιου Ισραήλ καθώς και τα όσα καταδικαστέα επακολούθησαν στο υπαίθριο φεστιβάλ μουσικής Supernova Sukkot Gathering ήταν βέβαιο ότι θα προκαλούσαν σοκ στο εβραϊκό κράτος, όπως επίσης ότι θα ήταν και μια εξαιρετική ευκαιρία για την υπερσυντηρητική κυβέρνηση Νετανιάχου να εξαπολύσει έναν πόλεμο μέχρις εσχάτων εναντίον της Χαμάς.
Το Ισραήλ δεν ανέμενε μία τέτοιας κλίμακας επίθεση, και μάλιστα στο έδαφός του, αγνοώντας τις σχετικές προειδοποιήσεις που είχε λάβει από άλλες χώρες, πράγμα που εξαγρίωσε μεγάλο μέρος των πολιτών, που βιώνουν την οδύνη, τον φόβο και την αγωνία που προκάλεσε η πρωτοφανής και αιματηρή αυτή επίθεση. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επέρριψε την ευθύνη για όλα αυτά στους επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων που τον ανάγκασαν να ανακαλέσει. Πάντως, από την αρχή είχε δηλώσει ότι η Χαμάς θα πληρώσει βαρύτατο τίμημα για την τρομοκρατική της δράση, καθώς και ότι όποιος είναι μέλος της Χαμάς είναι ήδη νεκρός.
Η χερσαία επίθεση του Ισραήλ εναντίον της Λωρίδας της Γάζας δεν άρχισε αμέσως μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Αντιθέτως, το Ισραήλ άρχισε το σφυροκόπημα της Γάζας, της μεγαλύτερης ανοιχτής φυλακής του κόσμου, διακόπτοντας βεβαίως και τον ανεφοδιασμό των κατοίκων της, με αποτέλεσμα πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι να στερούνται ακόμα και το νερό. Μέχρι στιγμής οι νεκροί Παλαιστίνιοι φθάνουν τις 8.000, εκ των οποίων σχεδόν 3.500 είναι παιδιά, χωρίς να υπολογιστούν όσοι τραυματίες θα πεθάνουν αφού δεν υπάρχει ιατροφαρμακευτικό υλικό.
Το Ισραήλ αποποιείται την ευθύνη για αυτούς τους θανάτους ισχυριζόμενο ότι είχε προειδοποιήσει τους κατοίκους της Γάζας να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Επομένως, για ό,τι συμβαίνει ευθύνεται αποκλειστικά η Χαμάς που τους χρησιμοποιεί ως ανθρώπινη ασπίδα, ξεχνώντας βέβαια ότι, ακόμα και αν ήθελαν να εγκαταλείψουν τη Γάζα, δηλαδή να υπάρξει ακόμα μία μαζική έξοδος των Παλαιστινίων, μετά από αυτές του 1948-1949 και 1967, δεν μπορούν να φύγουν διότι τα σύνορα είναι κλειστά. Παράλληλα, αρνείται έστω και περιορισμένη κατάπαυση του πυρός ώστε να περάσει η ανθρωπιστική βοήθεια, ισχυριζόμενο ότι η βοήθεια θα πέσει στα χέρια της Χαμάς.
Το Ισραήλ, ανένδοτο, προκαλεί μία άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα επικαλούμενο το δικαίωμά του στη νόμιμη άμυνα, και μάλιστα εναντίον της τρομοκρατίας, ξεχνώντας ότι κατέχει παράνομα το τμήμα της Παλαιστίνης που προοριζόταν για τους Άραβες, σύμφωνα με την απόφαση 181/1947 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της ίδιας απόφασης που νομιμοποιεί την ίδρυση του σύγχρονου ισραηλινού κράτους. Την ίδια ώρα, το Τελ Αβίβ κατακεραυνώνει όσους αναφέρονται στην κατοχή της Παλαιστίνης και στην κατάσταση που επικρατεί εκεί, με κορυφαίο παράδειγμα τον πρέσβη του Ισραήλ στον ΟΗΕ, ο οποίος στις 24 Οκτωβρίου ζήτησε την παραίτηση του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, επειδή κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Μέση Ανατολή τόνισε ότι καμία αδικία προς τους Παλαιστίνιους δεν μπορεί να δικαιολογήσει τις φρικτές επιθέσεις της Χαμάς, προσθέτοντας πως «είναι σημαντικό να… αναγνωρίσουμε ότι οι επιθέσεις της Χαμάς δεν έγιναν σε κενό αέρος. Ο παλαιστινιακός λαός έχει υποστεί 56 χρόνια ασφυκτικής κατοχής».
Αυτή η αποστροφή της ομιλίας του γ.γ. του ΟΗΕ βρίσκεται ακριβώς στο επίκεντρο του βασικού προβλήματος της Μέσης Ανατολής, που δεν είναι άλλο από το παλαιστινιακό ζήτημα, δηλαδή ένα ζήτημα παράνομης κατοχής, τις αντιδράσεις εναντίον της οποίας, ακόμα και τις πιο ειρηνικές, το Ισραήλ τις αντιμετωπίζει ως τρομοκρατικές ενέργειες. Όμως, το ζήτημα της τρομοκρατίας παραμένει ανοιχτό όχι μόνο διότι δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός της τρομοκρατίας, αλλά και διότι, όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά, ο σημερινός τρομοκράτης μπορεί να γίνει αυριανός ηγέτης αν ο σκοπός του επιτευχθεί, όπως συνέβη με τον Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, τον ιδρυτή του σύγχρονου Ισραήλ, που στον διμέτωπο αγώνα των Εβραίων κατά των Αράβων και των Βρετανών στην Παλαιστίνη μετά τον Β’ Π.Π. ανατίναξε το γενικό τους στρατηγείο στην Ιερουσαλήμ και καταζητούνταν ως τρομοκράτης.
Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στόχο είχε να αποτρέψει τη σύναψη ειρήνης Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ, να δραματοποιήσει την κατάσταση επαναφέροντας το Παλαιστινιακό πρόβλημα, που είχε παραμεριστεί εντελώς, στην επικαιρότητα, καθώς ο υπερσυντηρητικός κυβερνητικός συνασπισμός στο Ισραήλ, στηριζόμενος στη δραματική υπέρ του ανισορροπία ισχύος και ενθαρρυμένος από την αμέριστη υποστήριξη της Δύσης, πρωτίστως των ΗΠΑ, φαίνεται αποφασισμένος να αποτρέψει με κάθε τρόπο τη δημιουργία ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους, με εδαφική συνέχεια, ανεξαρτησία και κυριαρχία.
Το Ισραήλ δεν αναγνωρίζει δικαιώματα στους Παλαιστίνιους και απαιτεί τη συμμόρφωση των πάντων στις αποφάσεις του σχετικά με την ασφάλειά του, επικαλούμενο πάντοτε το δικαίωμά του στη νόμιμη άμυνα απέναντι στην παλαιστινιακή τρομοκρατία. Όμως, ακόμα και η νόμιμη άμυνα έχει όρια, τα οποία έχει υπερβεί το Ισραήλ, κινδυνεύοντας ακόμα περισσότερο τώρα που οι αραβικές κοινωνίες ριζοσπαστικοποιούνται, η Μέση Ανατολή απειλείται με γενικότερη ανάφλεξη και η μόνη διέξοδος, δηλαδή μία βιώσιμη, επομένως δίκαιη, λύση του Παλαιστινιακού φαίνεται να απομακρύνεται όλο και περισσότερο.
* Η Βιβή Κεφαλά είναι καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, διευθύντρια του Κέντρου Ανάλυσης Μεσανατολικής Πολιτικής
