Το Κάιρο φοβάται πως το Ισραήλ θέλει να μεταφέρει τα προβλήματά του στην ελεγχόμενη από τη Χαμάς Γάζα στον Άραβα γείτονά του. Εκπρόσωπος του στρατού συνέστησε την Τρίτη στους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν την περιοχή από το «ανοιχτά» σύνορα με την Αίγυπτο. Το πρόβλημα είναι ότι το πέρασμα της Ράφα στον νότο του παλαιστινιακού θύλακα είχε κλείσει νωρίτερα την ίδια μέρα, παραμένοντας ανοιχτό μόνο για ταξιδιώτες που ήδη είχαν εξασφαλίσει άδεια εισόδου. Ισραηλινή αεροπορική επιδρομή είχε επίσης προκαλέσει ζημιές κοντά του.
Ο εκπρόσωπος του στρατού λοχαγός Ρίτσαρντ Χεκτ εξέδωσε αργότερα διευκρινιστική ανακοίνωση, ενώ και το Γενικό Επιτελείο σχολίασε πως «δεν υπήρξε επίσημη έκκληση από το Ισραήλ προς τους κατοίκους της Γάζας για μια έξοδο προς την Αίγυπτο». Τα σχόλια του Χεκτ, όμως, υποδηλώνουν το πώς η σύγκρουση που ξέσπασε το Σάββατο μετά τη φονική εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ -στη χειρότερη επίθεση κατά του εβραϊκού κράτους από την ίδρυσή του- απειλεί να ξεπεράσει τα σύνορα. Και αναδεικνύει ιδίως τη μακροχρόνια ανησυχία του Καΐρου ότι το Ισραήλ θέλει να μεταφέρει τα προβλήματά του με την ελεγχόμενη από τη Χαμάς Γάζα στην Αίγυπτο. «Το Ισραήλ ως δύναμη κατοχής έχει ευθύνες προς τη Γάζα με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Δεν μπορεί να τις απαρνηθεί» μεταθέτοντας το πρόβλημα στην Αίγυπτο, δηλώνει ο Αχμέντ Καμέλ αλ Μπεχιρί, αναλυτής του Κέντρου Αλ Αχράμ για Πολιτικές και Στρατηγικές Σπουδές. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου «επιδιώκει να διευρύνει την κρίση πιέζοντας όχι μόνο τους κατοίκους της Γάζας αλλά και τις γειτονικές χώρες» προσθέτει.
Ο Νετανιάχου συνέστησε στους κατοίκους της Γάζας να φύγουν και η Αίγυπτος αποτελεί τον μόνο λογικό προορισμό για εκείνους, με δεδομένο ότι δεν μπορούν να πάνε στο Ισραήλ. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν είπε την Τρίτη ότι σχέδια για ένα ασφαλές πέρασμα «εξετάζονται με τους εταίρους στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο», αλλά δεν έδωσε περαιτέρω λεπτομέρειες. Η Αίγυπτος έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με το Ισραήλ για να κρατήσει τους περισσότερους από 2 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας στοιβαγμένους στον παραθαλάσσιο θύλακα. Το Κάιρο ελέγχει τη Ράφα, το βασικό πέρασμα από το οποίο οι Παλαιστίνιοι μπορούν να εγκαταλείψουν τη Γάζα. Η Αίγυπτος και το Ισραήλ συνεργάζονται εκτεταμένα για την ασφάλεια των συνόρων, ενώ υπάρχει εμπιστοσύνη ανάμεσα στις υπηρεσίες ασφαλείας τους. Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι δήλωσε την Τρίτη ότι «η εθνική ασφάλεια αποτελεί βασική προτεραιότητα και δεν θα υπάρξει υπό καμία περίσταση αμέλεια ή εφησυχασμός». Σε μια αναφορά στην πιθανή μετεγκατάσταση κατοίκων της Γάζας στην Αίγυπτο πρόσθεσε: «Δεν θα επιτρέψουμε η παλαιστινιακή υπόθεση να επιλυθεί εις βάρος άλλων πλευρών». Το Κάιρο έχει επίγνωση της συμπάθειας που πολλοί από τους 100 εκατομμύρια κατοίκους του έχουν προς την παλαιστινιακή επιθυμία να αποκτήσουν το δικό τους κράτος. Την Κυριακή, μια μέρα μετά τη μαζική εισβολή της Χαμάς, Αιγύπτιος αστυνομικός σκότωσε δύο Ισραηλινούς τουρίστες στην Αλεξάνδρεια.
Ως πρώτο αραβικό κράτος που ομαλοποίησε τις σχέσεις του με το Ισραήλ το 1980, η Αίγυπτος διαδραμάτισε σημαντικό μεσολαβητικό ρόλο στους πολέμους μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, καταβάλλοντας προσπάθειες για την επίτευξη εκεχειρίας. «Η Αίγυπτος θα παίξει και πάλι κάποια στιγμή αυτόν τον ρόλο, αλλά η σημερινή σύγκρουση είναι πρωτοφανής και δεν υπάρχει προκαθορισμένο σενάριο» τονίζει ο Μάικλ Ουαχίντ Χάνα, αναλυτής του International Crisis Group. Ο ρόλος του διαμεσολαβητή επέτρεψε στην Αίγυπτο να ενισχύσει το διεθνές κύρος της, σύμφωνα με αναλυτές. Περικυκλωμένη από συγκρούσεις και αποτυχημένα κράτη όπως η Λιβύη και το Σουδάν, η εμπειρία της στο να διασφαλίζει εκεχειρίες βοήθησε στο να σιγήσουν οι δυτικές επικρίσεις για τις επιδόσεις της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο παράγοντας που περιπλέκει τα πράγματα είναι ότι περισσότεροι από 100 Ισραηλινοί όμηροι βρίσκονται στα χέρια της Χαμάς και των συμμάχων της. Η οργάνωση απείλησε να εκτελεί έναν όμηρο κάθε φορά που ισραηλινές βόμβες πέφτουν σε κατοικημένες περιοχές χωρίς προειδοποίηση. «Δεν έχουμε σημεία αναφοράς για αυτό» από προηγούμενους πολέμους, σημειώνει ο Χάνα. «Η εσωτερική πίεση προς τον Νετανιάχου να διαπραγματευτεί θα μπορούσε να επηρεάσει το πότε θα αρχίσει η διαμεσολάβηση» προσθέτει.
Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι έχουν ήδη εγκαταλείψει τα σπίτια τους στη Γάζα, όπου η ηλεκτροδότηση είναι περιορισμένη και η πρόσβαση σε τρόφιμα απαγορευμένη. Αξιωματούχοι Υγείας αναφέρουν πως 765 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν τις τελευταίες μέρες. Το Κάιρο προετοιμάζεται να υποδεχτεί τραυματίες και να στείλει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, αν καταστεί δυνατό. Την ίδια ώρα, η ισραηλινή τηλεόραση έχει μεταδώσει πως το Ισραήλ έχει προειδοποιήσει την Αίγυπτο ότι θα βομβαρδίσει αυτοκινητοπομπές με βοήθεια.
Το συγκεχυμένο μήνυμα του Χεκτ δεν είναι το μοναδικό με το οποίο Ισραηλινοί αξιωματούχοι καλούν τους Παλαιστινίους να πάνε στην Αίγυπτο. Δεξιοί πολιτικοί και σχολιαστές στο Ισραήλ υποστηρίζουν συχνά πως οι κάτοικοι της Γάζας θα έπρεπε να εγκατασταθούν στη χερσόνησο του Σινά. Το ελεγχόμενο από την αιγυπτιακή κυβέρνηση δίκτυο Al Qahera επικαλέστηκε υψηλόβαθμες κυβερνητικές πηγές, σημειώνοντας πως «η αιγυπτιακή κυριαρχία» δεν πρόκειται να παραβιαστεί και πως «οι κατοχικές Αρχές είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων προκειμένου να σωθεί ο λαός της Γάζας». Ο γνωστός τηλεοπτικός παρουσιαστής Λαμίς αλ Χαντίντι δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η υποδοχή από την Αίγυπτο των κατοίκων της Γάζας θα «στερούσε το νόημα από την παλαιστινιακή υπόθεση» και θα «εξυπηρετούσε μόνο τα συμφέροντα της κατοχής».
Heba Saleh
Η ΑΥΓΗ από FINANCIAL TIMES
