Kερδίζουν καταστρέφοντας και εν συνέχεια… ανοικοδομώντας. Ο λόγος για τις εταιρείες private equity που, όπως φαίνεται, βρήκαν στην κλιματική αλλαγή ακόμη μία κότα που γεννά χρυσά αυγά.
Οπως αποκαλύπτει μια νέα έκθεση που είδε το φως της δημοσιότητας την προηγούμενη Πέμπτη, αμερικανικές εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων όπως η Blackstone έχουν επινοήσει μια αρκετά ασφαλή επενδυτική στρατηγική προκειμένου να κερδίζουν «βρέξει-χιονίσει» από την κλιματική κρίση. Από τη μια πλευρά, επενδύουν σε εταιρείες και υποδομές ορυκτών καυσίμων που φέρουν τη βασική ευθύνη για την κλιματική αλλαγή και τις τεράστιες καταστροφές που αυτή επιφέρει στον πλανήτη. Από την άλλη, αγοράζουν ταυτόχρονα και εταιρείες αποκατάστασης των ζημιών που προκαλεί η κλιματική αλλαγή και οι οποίες αναλαμβάνουν τον καθαρισμό και την ανοικοδόμηση περιοχών που έχουν πληγεί από τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η έκθεση «Private Equity Profits From Disaster at the Expense of Workers, Communities, and Climate» –που εκπονήθηκε από μια ομάδα έρευνας της Resilience Force, τη «φωνή των εργαζομένων» στην αποκατάσταση των ζημιών που προκαλεί η κλιματική καταστροφή– τεκμηριώνει τη μεγάλη αλλαγή που έλαβε στις ΗΠΑ μετά τον τυφώνα «Κατρίνα» το 2005. Πριν από εκείνη την ιστορική περιβαλλοντική καταστροφή, οι εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης σε μια περιοχή που είχε πληγεί γίνονταν συνήθως από μικρότερες τοπικές εταιρείες.
Οι τεράστιες προσπάθειες που απαιτήθηκαν για την αποκατάσταση των περιοχών που επλήγησαν από τον τυφώνα «Κατρίνα» και η αυξανόμενη συχνότητα και μέγεθος των κλιματικών καταστροφών που ακολούθησαν στις ΗΠΑ (περισσότερες από 200 καταστροφές από το 2006 με κόστος αποκατάστασης μεγαλύτερο του ενός δισ. δολαρίου εκάστη) προσέλκυσε το ενδιαφέρον των εταιρειών ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων που μυρίστηκαν κέρδη. Η μια μετά την άλλη προέβησαν σε μπαράζ εξαγορών των μικρότερων εταιρειών αποκατάστασης των ζημιών, επιταχύνοντας τα τελευταία χρόνια, με στόχο την απόκτηση του ελέγχου αυτής της αυξανόμενα κερδοφόρας δραστηριότητας. Στα τελευταία 3,5 χρόνια και πιο συγκεκριμένα από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον φετινό Ιούνιο, οι εταιρείες ιδιωτικών συμμετοχών αγόρασαν 72 εταιρείες αποκατάστασης ζημιών.
Το 2020 απέκτησαν 13, το 2021 20, το 2022 25, ενώ στο φετινό α΄ εξάμηνο 14. Αν ο ρυθμός αυτός συνεχιστεί μέχρι το τέλος του έτους, θα έχουν κατασπαράξει τουλάχιστον 28 εταιρείες, υπερδιπλάσιες από αυτές που αγόρασαν πριν από τρία χρόνια. Η έκθεση περιλαμβάνει λίστα με τις 14 μεγαλύτερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών βοήθειας και ανοικοδόμησης σε περιπτώσεις καταστροφών που ανήκουν σε εταιρείες ιδιωτικών μετοχών. Διαπιστώνει, δε, ότι οι πέντε από τις τελευταίες επενδύουν παράλληλα και σε ορυκτά καύσιμα.
Kερδοσκοπική στρατηγική
Η Blackstone, για παράδειγμα, κατέχει την εταιρεία αποκατάστασης καταστροφών ServPro, ενώ παράλληλα έχει από το 2017 υπό την ιδιοκτησία της και το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Οχάιο General James Gavin, μια από τις μεγαλύτερες πηγές ρύπανσης της ατμόσφαιρας με εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις ΗΠΑ. Αλλο παράδειγμα αποτελεί η εταιρεία παροχής βοήθειας και αποκατάστασης καταστροφών Lemoine Company με έδρα τη Λουιζιάνα. Ανήκει στην εταιρεία private equity Bernhard Capital Partners και έχει επίσης το μάνατζμεντ της Lemoine Pipeline Services, έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους παρόχους αγωγών, εγκαταστάσεων και υπηρεσιών συντήρησης κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ.
Αυτή η κερδοσκοπική στρατηγική έχει σημαντικές επιπτώσεις στην περιβαλλοντική δικαιοσύνη. «Οι επενδύσεις που έχει κάνει η Blackstone τόσο στη ServPro όσο και στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες οι οποίες επιβαρύνουν κυρίως οι πιο περιθωριοποιημένες κοινότητες των ΗΠΑ», τονίζει ο Azani Creeks, ένας εκ των συντακτών της έκθεσης. Οι κοινότητες αυτές φέρουν το μεγαλύτερο βάρος των τοξικών εκπομπών και των κλιματικών καταστροφών που πυροδοτούν οι επενδύσεις των private equity.
Η ServPro και άλλες εταιρείες αποκατάστασης κλιματικών καταστροφών προσλαμβάνουν συχνά μετανάστες χωρίς νόμιμα χαρτιά και έγχρωμους Αμερικανούς, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε αθέμιτες και ανασφαλείς εργασιακές πρακτικές. Αρκετές φορές οι εταιρείες δεν τους καταβάλλουν τους μισθούς που τους έχουν υποσχεθεί, εκβιάζοντάς τους ότι, αν διαμαρτυρηθούν, θα τους καταγγείλουν στις Αρχές για παράνομη μετανάστευση.
Ενα άλλο πρόβλημα είναι οι μη ασφαλείς συνθήκες εργασίας. Εταιρείες που ανήκουν σε εταιρείες ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων συγκέντρωσαν συνολικά 194 παραβιάσεις της ομοσπονδιακής Διοίκησης Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας μεταξύ Ιανουαρίου 2015 και Ιανουαρίου 2022. Οι πιο συνηθισμένες παραβιάσεις ήταν η έκθεση των εργαζομένων στον αμίαντο και η αδυναμία παροχής αναπνευστικής προστασίας, καθώς και η έλλειψη πληροφόρησης για τους κινδύνους και τους τρόπους προστασίας των εργαζομένων από πτώσεις.
Μπάμπης Μιχάλης
