Δολοφόνος, εμπρηστής, νεκρόφιλος, το «Τέκνο του θεού» του Κόρμακ Μακάρθι, ο τρελός ήρωάς του, ο Λέστερ Μπάλαρντ από το Τενεσί. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση του Παναγιώτη Κεχαγιά, μια μετάφραση με εξαιρετικές γλωσσικές ποιότητες.
Πρωτοεκδόθηκε το 1973 και τότε αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από μια μερίδα των κριτικών λογοτεχνίας. Πολλά έχουν γραφτεί για τον Κόρμακ Μακάρθι όσο ζούσε, αλλά και μετά τον πρόσφατο θάνατό του πριν από περίπου έναν μήνα, στις 13/6/2023. Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ συγγραφέας έγραψε ξεχωριστής ατμόσφαιρας μυθιστορήματα που τον ανέδειξαν στις πρώτες θέσεις της αμερικανικής μυθοπλασίας. Στο «Τέκνο του θεού» μάς μεταφέρει σκηνές απίστευτης αγριότητας, απόγνωσης, εξαθλίωσης, αλλά και ανέλπιστης τρυφερότητας.
Ο ήρωάς του, Λέστερ Μπάλαρντ, πυροβολεί τον άντρα που αγοράζει το πατρογονικό σπίτι του, την κόρη ενός φίλου που δεν ανταποκρίνεται στις σεξουαλικές του ορέξεις και ζευγάρια που παρκάρουν στους λόφους για να κάνουν έρωτα. Μια από τις εξηγήσεις που δίνει ο συγγραφέας για τη χαμέρπεια του Μπάλαρντ είναι το γεγονός ότι, όταν ο πατέρας του αυτοκτόνησε μετά τη φυγή της μητέρας του, εκείνος έχασε τα πάντα. Εκτοτε γυρίζει σαν δαίμονας στους δρόμους του Τενεσί, ένας ανθρωπόμορφος πίθηκος, κρατώντας πάντα την καραμπίνα του. Σέρνεται σαν φίδι στο δάσος και χτυπά όποιον τον χλευάζει και τον αποστρέφεται.
Αντιμέτωπος με το κορυφαίο υπαρξιακό ερώτημα της ανθρώπινης καταγωγής, ο συγγραφέας επιχειρεί να μας δείξει τι συμβαίνει σε έναν άνθρωπο που δεν έχει οικογένεια, φίλους, σπίτι, χρήματα, μόρφωση. Ανίκανος να δημιουργήσει υγιείς σχέσεις ο Μπάλαρντ έχει εμμονή με τη σεξουαλική ανάπτυξη των εννιά θυγατέρων ενός αγρότη που φαίνεται να είναι ο μόνος άνθρωπος με τον οποίο μπορεί να έχει μια στοιχειώδη ανθρώπινη επαφή. Οταν κατηγορείται ψευδώς για βιασμό, απομακρύνεται ακόμα περισσότερο από τον πολιτισμό. Περιπλανιέται σε ένα βουνό όπου βρίσκει ένα νεκρό ζευγάρι. Εμπλέκεται σε νεκροφιλία για πρώτη φορά με τη γυναίκα. Σύντομα αρχίζει να ψάχνει για γυναίκες και κορίτσια για να σκοτώσει ώστε να μπορεί να κάνει σεξ με τα πτώματά τους. Οταν οι τοπικές αρχές υποπτεύονται ότι είναι υπεύθυνος για την εξαφάνισή τους κρύβεται σε μια σπηλιά μέχρι να μπορέσει να δραπετεύσει.
Στην εισαγωγή του ο μεταφραστής του βιβλίου Παναγιώτης Κεχαγιάς γράφει πολλές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον Κόρμακ Μακάρθι που δεν είναι ευρέως γνωστές γιατί σπάνια έδινε συνεντεύξεις. «Σε συνέντευξη που παραχώρησε η Αν Ντελίλ (μια από τις συζύγους του συγγραφέα) το 2007, πολύ μετά τον οριστικό χωρισμό τους το 1978, περιγράφει έναν αναγεννησιακό άνθρωπο που φέρει εις πέρας ό,τι βάζει κατά νου.
Είναι κάποιος που ξέρει να λαξεύει την πέτρα και να δουλεύει το ξύλο. Γράφει ποιήματα, παίζει κιθάρα, ερωτεύεται, έχει πολλούς φίλους, μαστορεύει αμάξια, παίζει μπιλιάρδο, είναι αόρατος – τουλάχιστον για τους αναγνώστες, τους κριτικούς και τους δημοσιογράφους. Κρύβει τον εαυτό του πίσω από το έργο του, το μόνο έργο για το οποίο αξίζει κανείς να χαραμίσει τη ζωή του: τη μεγάλη λογοτεχνία. Ολα αυτά δεν συνάδουν και τόσο με την εικόνα του ερημίτη συγγραφέα, του ιδιοφυούς μελετητή του σκότους. Ετσι δεν γίνεται όμως τις περισσότερες φορές; Το έργο υπερβαίνει κατά πολύ τον δημιουργό του – ίσως επειδή ένα σεβαστό μέρος της δύναμής του προέρχεται από τον ίδιο τον αναγνώστη».
Ο Μακάρθι, όπως διαβάζουμε στην εισαγωγή, έγραψε το «Τέκνο του θεού» στον αχυρώνα που μαστόρευε όταν ήταν με την Ντελίλ. Η συνέντευξή της εκείνη μοιάζει σήμερα μια «ιερή» αφήγηση για τη ζωή του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα. Το βιβλίο αυτό θεωρώ πως περιγράφει, όσο κανένα άλλο από τα δικά του, το αίσθημα της απομόνωσης, της απώλειας και της ψυχικής ασθένειας. Η λογοτεχνική καταγραφή του Μπάλαρντ σε αυτές τις τρομερές συνθήκες προκαλεί τον αναγνώστη να συλλογιστεί το ζήτημα της φύσης και της ανατροφής ενός θυμωμένου ατόμου που δεν έμαθε ποτέ πώς να δημιουργεί σχέσεις με άλλους ανθρώπους.
Ναι, υπάρχουν αμέτρητοι λόγοι για να διαβάσουμε τα βιβλία του Μακάρθι, μεταξύ των οποίων είναι η εκπληκτική ομορφιά και η πρωτοτυπία της πεζογραφίας του και η σύνθεση των μύθων ολόκληρου του ανθρώπινου πολιτισμού, στο «Τέκνο του θεού» όμως δεν μπορείς παρά να υποκλιθείς στη σπουδαία λογοτεχνική του ικανότητα που φτάνει στα βάθη και στα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής.
Κυριακή Μπεϊόγλου
