Ένας προοδευτικός φόρος έως 5% στους δισεκατομμυριούχους της Ένωσης, μπορεί να αποδώσει 250 δισ. ευρώ ετησίως
Κάθε φορά που οι προοδευτικές δυνάμεις υπογραμμίζουν την ανάγκη για φορολογική δικαιοσύνη στη βάση οικοδόμησης μιας πιο δίκαιης κοινωνίας, η αντίδραση της δεξιάς, της υπερσυντηρητικής δεξιάς και της άκρας δεξιάς είναι ακαριαία και έντονη. Όπως και στην πρόσφατη Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου ως Ευρωπαϊκή Αριστερά θέσαμε στην ημερήσια διάταξη τη συζήτηση με θέμα «τη φορολόγηση των πλουσίων». Γιατί πρέπει να διασφαλίσουμε, επιτέλους, το αυτονόητο: Ότι όσοι έχουν περισσότερα, πρέπει να συνεισφέρουν το δίκαιο μερίδιο που τους αναλογεί στις κοινωνίες και τους εργαζομένους που συμβάλλουν αποφασιστικά στην ευημερία τους.
Ιδιαίτερα στη σημερινή πρωτόγνωρη συγκυρία που προκαλεί πολύ σοβαρά προβλήματα στο μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα δραματικό και επικίνδυνο σύνολο πολλαπλών και αλλεπάλληλων κρίσεων -πανδημία, κλιματική και ενεργειακή κρίση. Και σε μια εποχή που τα στοιχεία δείχνουν πως οι περιουσίες των δισεκατομμυριούχων έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο από ό,τι πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καταγράφοντας άνοδο σε επίπεδα ρεκόρ.
Οι ολοένα και αυξανόμενες ανισότητες, οικονομικές και κοινωνικές, δεν μπορούν άλλο να διαιωνίζονται, και μάλιστα με αυτή την εκρηκτική ένταση. Τα τελευταία 10 χρόνια, το πλουσιότερο 1% της ανθρωπότητας έχει κατακτήσει πάνω από το μισό του νέου παγκόσμιου πλούτου. Πιο πρόσφατα, από το 2020, σύμφωνα με ανάλυση της Oxfam, αυτή η συσσώρευση πλούτου έχει επιταχυνθεί, με το 1% των πλουσιότερων να έχει στην κατοχή του σχεδόν τα 2/3 του νέου παραγόμενου πλούτου. Μόνο μεταξύ 2020 και 2021, το πλουσιότερο 1% αποκόμισε 4,5 φορές περισσότερο πλούτο από το χαμηλότερο 90%. Την ίδια στιγμή, η φτώχεια έχει αυξηθεί και οι μισθοί εξακολουθούν να αδυνατούν να συμβαδίσουν με την τρέχουσα κρίση του κόστους ζωής και τις αυξανόμενες τιμές στα τρόφιμα και την ενέργεια. Ως αποτέλεσμα, ο κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού αυξάνεται δραματικά για μεγάλη μερίδα του κόσμου, την ίδια ώρα που κατά τη διάρκεια της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία ορισμένα καρτέλ και εταιρείες αποκόμισαν δυσθεώρητα και ουρανοκατέβατα κέρδη. Ως Αριστερά, έχουμε προτείνει την θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού φορολόγησης αυτών των απροσδόκητων κερδών σε ολόκληρους οικονομικούς τομείς.
Η μεγαλύτερη φορολόγηση των υπερπλουσίων στην ΕΕ αποτελεί ένα σημαντικό στρατηγικό εργαλείο. Φυσικά δεν είναι η μόνη απάντηση στην αύξηση των ανισοτήτων, αλλά αναπόσπαστο μέρος εξόδου από την σημερινή δύσκολη κατάσταση. Κι αυτό γιατί μπορεί να συμβάλλει στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, της συστηματικής υποβάθμισης του βιοτικού επιπέδου και της αποφυγής ενός νέου γύρου οδυνηρής λιτότητας για τους λαούς της Ευρώπης. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεγαλύτερη φορολόγηση των δισεκατομμυριούχων αποτελεί προϋπόθεση για βιώσιμες πολιτικές και επιτυχημένες κυβερνήσεις, μιας και προσφέρει τους απαραίτητους πόρους για επενδύσεις σε τομείς όπως η δημόσια υγεία και παιδεία, η έρευνα και καινοτομία, η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση να γίνει με δίκαιο τρόπο για όλους.
Η ενίσχυση της φορολογικής δικαιοσύνης συμβάλλει κατ’ επέκταση στην ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσω της μείωσης των ανισοτήτων. Σύμφωνα με την Oxfam, ένας προοδευτικός φόρος έως και 5% στους δισεκατομμυριούχους της Ευρώπης θα μπορούσε να συγκεντρώσει σχεδόν 250 δισ. ευρώ ετησίως! Ενώ η φοροδιαφυγή στις χώρες της ΕΕ ανέρχεται σε 825 δισ. ευρώ, οι δαπάνες των κυβερνήσεων της ΕΕ στην εκπαίδευση για το 2021 έφτασαν συνολικά τα 701 δισ. ευρώ.
Για εμάς στην Ευρωπαϊκή Αριστερά, ο Κοινωνικός Πυλώνας και η κοινωνική διάσταση της ΕΕ αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα. Γι’ αυτό και έχουμε επανειλημμένα απευθύνει κάλεσμα τόσο προς το Συμβούλιο, όσο και προς την Κομισιόν να σταματήσουν να ‘’κάνουν τα στραβά μάτια’’ στις ακραίες ανισότητες που διαμορφώνονται εντός ΕΕ. Χρειάζεται να φύγουμε από τα ‘’ωραία και παχιά λόγια’’ και τις πρακτικές ‘’πολύ λίγο, πολύ αργά’’ της ευρωπαϊκής νομενκλατούρας. Απαιτούνται φιλόδοξες πρωτοβουλίες και συντονισμένες δράσεις εδώ και τώρα. Εάν δεν εναρμονιστεί η φορολογική δικαιοσύνη σε επίπεδο ΕΕ, ο κίνδυνος διάλυσης της κοινωνικής συνοχής, με πολύπλευρες αρνητικές συνέπειες, μοιάζει αναπόφευκτος.
Δημήτρης Παπαδημούλης
