Διαβάζω δηλώσεις και συνεντεύξεις αγαπητών φίλων και συντρόφων γύρω από τα αίτια της τελευταίας εκλογικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. με αναφορές στην περίοδο της διακυβέρνησης και θυμάμαι πως όσοι ζητούσαμε αμέσως μετά το 2019 να ανοίξει μια σε βάθος συζήτηση γύρω από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είχαμε κατηγορηθεί ότι τροφοδοτούσαμε την εσωστρέφεια. Ωστόσο, σήμερα σχεδόν όλοι κατανοούν ότι η επανάκτηση της αξιοπιστίας μας και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και την κοινωνία περνούσε μέσα από μια ειλικρινή απολογιστική συζήτηση για τα όσα κάναμε ή δεν κάναμε, αλλά και για τις βαθύτερες αιτίες που μας οδήγησαν από το 2012 στην κυβέρνηση το 2015. Αυτή η συζήτηση, ενώ ξεκίνησε, έμεινε από επιλογή ημιτελής. Εκλαμβάνω τις σημερινές δηλώσεις όσων υποτιμούσαν αυτή τη διαδικασία ως ειλικρινή αυτοκριτική.
Τι έγινε όμως μετά το 2019, ποιες οι επιλογές και με ποιον τρόπο δοκιμάστηκαν; Θέλω να θυμίσω πως στο πλαίσιο του κόμματος σχηματίστηκε μια ευρεία πλειοψηφία, η οποία διαμόρφωσε τη φυσιογνωμία, την αντιπολιτευτική τακτική και τις βασικές επιλογές πριν και πολύ περισσότερο μετά το τελευταίο, 3ο Συνέδριό μας, πέρσι τον Απρίλιο. Γιατί η διεύρυνση κατανοήθηκε ως μια υπόθεση κορυφής και όχι ως μια ουσιαστική διεύρυνση της παρουσίας μας στους μαζικούς και κοινωνικούς χώρους; Πόσο βοήθησαν, τελικά, οι θολές προγραμματικές αναφορές σε μια απροσδιόριστη μεσαία τάξη, αντί μιας αναγκαίας στοχευμένης απεύθυνσης σε συγκεκριμένα δυναμικά μεσοστρώματα; Γιατί υποχώρησαν οι αναφορές στον κόσμο της επισφάλειας και σε κοινωνικές δυνάμεις που μας στήριξαν τη δύσκολη περίοδο του 2019; Γιατί χάσαμε την προνομιακή σχέση που είχαμε με τις νεότερες ηλικίες ψηφοφόρων και με ποια ταυτότητα απευθυνόμασταν στη νέα γενιά; Γιατί δεν αξιοποιήσαμε έγκαιρα την απλή αναλογική, θέτοντας τις άλλες δυνάμεις της αριστερής, προοδευτικής αντιπολίτευσης προ των ευθυνών τους, αλλά, αντίθετα, υιοθετήσαμε μια αντιφατική πολιτική, που καθιστούσε αναξιόπιστη την προοπτική μιας εναλλακτικής διακυβέρνησης έναντι αυτής της Ν.Δ.; Μήπως δεν ήταν απλή παράλειψη ότι σε αυτές τις εκλογές δεν διαθέταμε ούτε ένα μικρό φυλλάδιο για την κλιματική κρίση και το περιβάλλον; Γιατί την αναγκαία μαζικοποίηση του κόμματός μας την κάναμε με όρους αποδυνάμωσης του ρόλου των μελών μας και υποβάθμισης των συλλογικών διαδικασιών; Μήπως υποτιμήσαμε τη μάχη των ιδεών, που είναι παρούσα σε κάθε παρέμβαση και πρόταση, ακόμα και όταν αυτό δεν είναι πάντα ορατό; Όλα αυτά μήπως, τελικά, οδήγησαν σε μια σχετική ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.;
Διάφορα βαθιά συστημικά κέντρα επιχειρούν να μας πείσουν ότι το μείζον για τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι να διαλέξει ανάμεσα στην Αριστερά και το Κέντρο. Το θεωρώ εντελώς λάθος αυτό το δίλημμα και σε κάθε περίπτωση η απάντηση δεν μπορεί να είναι να είμαστε λιγότερο αριστεροί, αλλά ότι πρέπει να βρούμε ποια είναι σήμερα η ταυτότητα της σύγχρονης ευρωπαϊκής Αριστεράς, η οποία διεκδικεί την εξουσία έχοντας πάντα τον στόχο του κοινωνικού μετασχηματισμού και της κοινωνικής και ανθρώπινης χειραφέτησης.
Πάνος Σκουρλέτης
