Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιούν για τον κίνδυνο εγκλωβισμού της παγκόσμιας οικονομίας σε παρατεταμένη ύφεση που μπορεί να είναι μια «χαμένη δεκαετία». Με άλλα λόγια αν στις παραπάνω προειδοποιήσεις προστεθεί το κακό σενάριο των διεθνών πολιτικών εξελίξεων, τότε είναι βέβαιο ότι ο πλανήτης εισέρχεται σε αχαρτογράφητη περιοχή.
Οι ΗΠΑ του Μπάιντεν προσπαθούν να εμποδίσουν ένα ηγεμονικό προβάδισμα της Κίνας αλλά και την ανασύνταξη της Ρωσίας στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, την ίδια ώρα που είναι πολύ πιθανό η προεκλογική μονομαχία του 2024 να δώσει στην προεκλογική εκστρατεία χαρακτήρα εμφυλιοπολεμικής σύγκρουσης. Στην απέναντι ακτή του Ατλαντικού η προσπάθεια της Γερμανίας και της Γαλλίας να ισορροπήσουν ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία έχει οδηγήσει σε βραχυκύκλωμα την Ε.Ε. των 27, η οποία δεν μπορεί να μεσολαβήσει για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.
Ετσι φτάσαμε στο σημείο όπου ο Μακρόν και η Φον ντερ Λάιεν ζητούν από τον Τζινπίνγκ μεσολάβηση για τον τερματισμό του πολέμου, με την κινεζική πλευρά να διαμηνύει ότι θα δραστηριοποιηθεί στον χρόνο και με τις προϋποθέσεις που κρίνει ως αναγκαίες.
Η αντίφαση δεν θα μπορούσε να είναι πιο μεγάλη, καθώς η Κίνα, που έχει ανακηρυχθεί στρατηγικός αντίπαλος από τις ΗΠΑ, προβάλλει για τη συντριπτική πλειονότητα των χωρών του πλανήτη ως ατμομηχανή της επιστροφής στην ανάπτυξη.
Και όχι μόνο, καθώς η πρόσφατη μεσολάβηση της Κίνας μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, αλλά και ο συνωστισμός ηγετών της Ε.Ε. στο Πεκίνο προαναγγέλλουν ότι είναι θέμα χρόνου η χώρα να αναδειχτεί σε εγγυητή της διεθνούς σταθερότητας. Αν επιβεβαιωθούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα στις δυσοίωνες προβλέψεις τους για χαμένη δεκαετία, είναι βέβαιο ότι οι ιστορικοί του μέλλοντος θα τη συνδέσουν με τη «χαμένη τριακονταετία» που προηγήθηκε.
Πρόκειται για την περίοδο 1991-2021, που άρχισε με την ασύντακτη διάλυση της ΕΣΣΔ στα τέλη του 1991 και τερματίστηκε με την αποτυχία έναρξης ενός συνολικού στρατηγικού διαλόγου μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας στα τέλη του 2021, αρχές του 2022.
Ολα τα στοιχήματα του 1991 έχουν χαθεί από την παγκόσμια σταθερότητα με αποδεκτή, αν όχι επιθυμητή από όλους, πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ μέχρι τα αποφασιστικά βήματα προς μια εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που θα άνοιγε τον δρόμο στην ομοσπονδιακή μετεξέλιξη. Το πιο χαρακτηριστικό στοίχημα περιφερειακής σταθεροποίησης που χάθηκε από τις ΗΠΑ είναι η Μέση Ανατολή.
Από τη διάσκεψη της Μαδρίτης στα τέλη του 1991, που εξέθρεψε ελπίδες για την αποφασιστικότητα των ΗΠΑ του Μπους του πρεσβύτερου για μια συνολική περιφερειακή σταθεροποίηση, μέχρι το φιάσκο της εισβολής στο Ιράκ την άνοιξη του 2003 από τον Μπους τον νεότερο μεσολάβησαν μόλις 12 χρόνια.
Σήμερα, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Ιράκ και την άτακτη φυγή από το Αφγανιστάν, η Ουάσινγκτον δεν έχει άξια του ονόματός της περιφερειακή στρατηγική με το κενό να συμπληρώνεται από την παρουσία της Ρωσίας και της Κίνας.
Επί τριάντα χρόνια οι ΗΠΑ αντί να προσαρμοστούν στον αναδυόμενο πολυπολικό και πολυκεντρικό κόσμο, τον οποίο Αμερικανοί ειδήμονες έχουν ονομάσει Μετα-αμερικανικό Κόσμο, παρέμειναν εγκλωβισμένες στο σύνδρομο του νικητή του Ψυχρού Πολέμου, μια στάση που στην κυριολεξία ανάστησε τον ρωσικό εθνικισμό.
Γιώργος Καπόπουλος
