Αλέξανδρος Κεσσόπουλος: Η κατάντια του κοινοβουλευτικού λόγου ως συνέπεια της ραδιοτηλεοπτικής ζούγκλας

Στη ζούγκλα δεν υπάρχουν κανόνες. Ή μάλλον επικρατεί μόνο ένας, το δίκαιο του ισχυρότερου. Κάτι ανάλογο ισχύει και στα ανελεύθερα καθεστώτα. Για να απομακρυνθούν οι κοινωνίες από την άτακτη κατάσταση της απόλυτης επιβολής του ενός ή των λίγων, διαμορφώθηκαν οι έννομες τάξεις, τα δημοκρατικά Συντάγματα και οι νόμοι, που ρυθμίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις επί τη βάσει κανόνων. Οι κανόνες αυτοί διασφαλίζουν μεν την αναπαραγωγή του ισχύοντος κοινωνικοοικονομικού καθεστώτος, ταυτόχρονα όμως οριοθετούν τον τρόπο άσκησης της εξουσίας και εγγυώνται ένα πλέγμα δικαιωμάτων των πολιτών.

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μια προϊούσα αποδιάρθρωση του κράτους δικαίου. Τόσο η κρατική όσο και ιδιωτικές εξουσίες λειτουργούν όλο και περισσότερο αποδεσμευμένες από την ισχύ κανόνων, οι οποίοι είτε κατοχυρώνουν δικαιώματα είτε ρυθμίζουν τη λειτουργία της αγοράς. Ένα από τα πλέον τρανταχτά παραδείγματα αυθαιρεσίας αποτελεί η σχεδόν πλήρης απομείωση της ισχύος των συνταγματικών διατάξεων που επιτάσσουν τη λειτουργία του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου με όρους πλουραλισμού και αντικειμενικής μετάδοσης των ειδήσεων. Συνοπτικά, η κατάσταση έχει ως εξής: οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί έχουν μετατρέψει το ενημερωτικό τους πρόγραμμα σε όχημα απροκάλυπτης προπαγάνδας υπέρ της μίας άποψης, η πολιτική εξουσία διαπλέκεται με τις ιδιωτικές και εξυπηρετείται από τη διαρκή παραβίαση της νομιμότητας, ενώ η αρμόδια ανεξάρτητη αρχή περιορίζεται, επιεικώς, σε έναν διακοσμητικό ρόλο. Με άλλα λόγια, στη ζούγκλα του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου η ενημέρωση οργανώνεται με βάση την αυθαίρετη βούληση 4-5 λιονταριών. Στη δούλεψή τους βρίσκονται κοπάδια λύκων και τίγρεων που αναλαμβάνουν να διασφαλίσουν την επικράτηση αυτής της βούλησης και, συνεπώς, να κατασπαράξουν όποιο πρόβατο ή όποια αλεπού επιχειρήσει να τη θέσει υπό αμφισβήτηση.

Κάπως έτσι η δημοσιογραφία, ως λειτούργημα ελέγχου της εξουσίας, χειραγωγείται, ενώ όσοι ετερόδοξοι δημοσιογράφοι έχουν απομείνει, στριμώχνονται σε εφημερίδες περιορισμένης κυκλοφορίας και σε ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς τοπικής εμβέλειας. Συνέπεια; Το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού προσωπικού νιώθει ανεξέλεγκτο από τον τύπο, καθώς βρίσκεται υπό τη διαρκή προστασία των λύκων και των τίγρεων των τηλεοπτικών στούντιο, ενώ συγχρόνως απολαμβάνει την εύνοια των λιονταριών της ενημέρωσης. Με αυτό τον τρόπο εδραιώνεται στη συνείδηση των κρατούντων η αίσθηση ότι είναι ανεξέλεγκτοι ή, με άλλα λόγια, ότι διαθέτουν την πολυτέλεια να μη λογοδοτούν ούτε καν για τα πλέον κρίσιμα ζητήματα.

Αυτή ακριβώς την αίσθηση της αλαζονείας παρακολουθήσαμε επί τρεις ημέρες στη Βουλή. Σε μια κοινοβουλευτική συζήτηση, η οποία είχε στο επίκεντρο μια υπόθεση που υπονομεύει τα ίδια τα θεμέλια της δημοκρατίας, η πλειονότητα των βουλευτών ένιωθε την άνεση να μην αρθρώσει ούτε μία λέξη για το θέμα. Οι ομιλίες επικεντρώθηκαν στα ζητήματα β, γ και δ, αλλά για το θέμα Α, την υπόθεση των υποκλοπών που συγκλονίζει επί ένα εξάμηνο τη δημόσια σφαίρα, δεκάδες αγορητές επέλεξαν να μην πουν απολύτως τίποτε. Γνώριζαν, άλλωστε, ότι σε καμία ενημερωτική εκπομπή, σε κανένα δελτίο ειδήσεων δεν επρόκειτο να τους ασκηθεί κανενός είδους κριτική για την περιφρόνηση μιας κορυφαίας κοινοβουλευτικής διαδικασίας.