Γιατί υποστηρίζετε ότι η κυβέρνηση αποδυναμώνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας; Και τι θα κάνατε εσείς για την ενίσχυση του;
Δεν το αποδυναμώνει απλώς. Με το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας για τη δευτεροβάθμια περίθαλψη, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δίνει τη «χαριστική βολή» σε ένα ήδη αποδιοργανωμένο και υπό κατάρρευση ΕΣΥ. Η εικόνα των δημόσιων δομών υγείας σε όλη τη χώρα, από τα Κέντρα Υγείας μέχρι τα μεγαλύτερα τριτοβάθμια νοσοκομεία, είναι αποκαρδιωτική. Η τάση παραίτησης και φυγής γιατρών και άλλων υγειονομικών είναι αυξητική, η τακτική χειρουργική δραστηριότητα στο ΕΣΥ έχει μειωθεί δραματικά (μόνο το 50% των χειρουργικών αιθουσών λειτουργούν), τα ραντεβού στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία έχουν μη ανεκτούς χρόνους αναμονής, τα standards ασφάλειας και ποιότητας στη φροντίδα των ασθενών έχουν υποχωρήσει επικίνδυνα. Και μπροστά σ’ αυτή τη σοβαρή υγειονομική κρίση, το Υπουργείο Υγείας θεωρεί ότι η λύση είναι το ιδιωτικό ιατρείο των νοσοκομειακών γιατρών. Λέει ωμά στους γιατρούς του ΕΣΥ να «τα πάρουν» από τους ασθενείς για να συμπληρώσουν το εισόδημα τους! Προφανώς αυτό που χρειάζεται είναι ένα άλλο πολιτικό σχέδιο που θα θέσει ως ζήτημα «ζωής και θανάτου» την αντιμετώπιση του brain drain και της πρωτοφανούς κρίσης στελέχωσης του ΕΣΥ, με γενναία μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και των υπόλοιπων επαγγελματικών υγείας, με επιπλέον κίνητρα για την προσέλκυση ιατρικού δυναμικού στις άγονες περιοχές-δομές-ειδικότητες, με βελτίωση των συνθηκών εργασίας, εκπαίδευσης και επιστημονικής εξέλιξης. Σημαντική προτεραιότητα επίσης είναι η θεσμοθέτηση μηχανισμού αυτόματης προκήρυξης και κάλυψης των κενών λόγω συνταξιοδότησης, η διασφάλιση της μόνιμης παραμονής στο ΕΣΥ των συμβασιούχων, η επιστροφή όσων είναι σε αναστολή και ένα πολυετές πλάνο μόνιμων προσλήψεων σε τομείς που υστερεί διαχρονικά το ΕΣΥ (ΠΦΥ-ΕΚΑΒ-ΤΕΠ-Αποκατάσταση-Εργαστήρια-Ψυχική Υγεία-Οδοντιατρική περίθαλψη κλπ.). Τέλος, στρατηγική σημασία για το νέο ΕΣΥ έχει η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ και στο θεσμό του οικογενειακού γιατρού μέσω της ενίσχυσης των δημόσιων δομών (ΚΥ-ΤΟΜΥ-ΠΠΙ). Και όλα αυτά βεβαίως προϋποθέτουν τη σοβαρή ενίσχυση των δημόσιων δαπανών υγείας και τη σύγκλιση τους με το μέσο όρο της ΕΕ (7% του ΑΕΠ), για την οποία έχουμε δημόσια δεσμευτεί.
Είναι εις βάρος του ΕΣΥ ένας γιατρός του να απασχολείται και στον ιδιωτικό τομέα;
Αντιστρατεύεται ευθέως το δημόσιο χαρακτήρα του. Το ΕΣΥ χρειάζεται γιατρούς-δημόσιους λειτουργούς που είναι αφοσιωμένοι στη δωρεάν και ποιοτική φροντίδα των ασθενών, χωρίς διακρίσεις με βάση την οικονομική σχέση τους με το γιατρό. Η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών του ΕΣΥ δεν είναι αναχρονισμός ή ιδεοληψία της Αριστεράς, είναι ταυτοτικό στοιχείο του ιδρυτικού νόμου του ΕΣΥ (ν.1397/1983). Είναι άλλο ζήτημα η ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων και η δυνατότητα συμπληρωματικού εισοδήματος των γιατρών και άλλο η σύγκρουση συμφερόντων από την απασχόληση τους σε ιδιωτικές κλινικές, δηλαδή στους «ανταγωνιστές» των δημόσιων δομών. Αυτό θα φέρει επιπλέον οικονομικές επιβαρύνσεις στους πολίτες και απαξίωση της δημόσιας φροντίδας.
Πώς απαντάτε στην εκτίμηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αδυνατεί να αρθρώσει πειστικό προγραμματικό λόγο και ως εκ τούτου καταφεύγει στη σκανδαλολογία;
Συγκεκριμένο, ιεραρχημένο και κοστολογημένο πρόγραμμα για όλους τους τομείς έχουμε παρουσιάσει εδώ και 1,5 χρόνο. Σίγουρα υπάρχει ένα έλλειμα επικοινωνίας των προγραμματικών μας προτάσεων και αυτό προσπαθούμε να ξεπεράσουμε με τις περιοδείες στελεχών μας σε όλη τη χώρα και με την ανοικτή κοινωνική διαβούλευση των «6 εθνικών προτεραιοτήτων» που εξήγγειλε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ. Την καθολική απαίτηση της κοινωνίας για νομιμότητα και διαφάνεια στο δημόσιο βίο, για «θωράκιση» του Κράτους Δικαίου και για σεβασμό των δημοκρατικών θεσμών, δεν μπορεί κανένας να την απαξιώνει ως «σκανδαλολογία». Η υπόθεση των υποκλοπών για παράδειγμα, δεν είναι απλώς ένα αδιαμφισβήτητο σκάνδαλο που προσφέρεται για αντιπολίτευση. Πρόκειται για σοβαρή αντιθεσμική εκτροπή που πρέπει επειγόντως να αντιμετωπιστεί δραστικά με βαθιές τομές στην ΕΥΠ και με αποτελεσματικό πολιτικό έλεγχο των μυστικών υπηρεσιών του Κράτους.
Πώς ερμηνεύετε το γεγονός ότι σε όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις υπολείπεστε της Νέας Δημοκρατίας;
Είναι γεγονός ότι την ευρύτατα αναγνωρισμένη φθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν φαίνεται, προς το παρόν, να «κεφαλαιοποιεί» πολιτικά ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Αυτό που δεν πρέπει όμως να αγνοούμε, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν είναι -ευτυχώς- ένα παραδοσιακό κόμμα εξουσίας το οποίο, χωρίς να διαφέρει επί της ουσίας ιδεολογικά και προγραμματικά από τον πολιτικό του αντίπαλο, υποδέχεται αυτόματα τη φθορά της κυβέρνησης και μέσω των πελατειακών μηχανισμών και της πολιτικής εξαπάτησης των ψηφοφόρων, επανακάμπτει. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι υποχρεωμένος να εξηγήσει ότι η κυβερνητική αποτυχία δεν οφείλεται μόνο ή κυρίως σε ανικανότητα, στην ευνοιοκρατία και στην αδιαφανή διαχείριση του δημόσιου χρήματος, αλλά σε ιδεοληψίες υπέρ της «αυτορρυθμιζόμενης αγοράς» και σε εμμονές κατά της ισχυρής κρατικής παρέμβασης και της διεύρυνσης του «δημόσιου χώρου». Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μπορεί και πρέπει να πείσει ότι υπάρχει εφαρμόσιμη εναλλακτική απέναντι στις σύγχρονες κρίσεις και προκλήσεις της εποχής. Να αποδείξει με κατανοητά επιχειρήματα και κόντρα στη «συνωμοσία σιωπής» των συστημικών ΜΜΕ για τις θέσεις του, ότι είναι σε ισχύ σήμερα η διαχωριστική γραμμή Αριστεράς-Δεξιάς, προόδου-συντήρησης. Ότι με άλλες προτεραιότητες και ιεραρχήσεις, μπορεί να στηριχθεί ο κόσμος που «ζορίζεται», μπορούν να αναβαθμιστούν οι δημόσιες δομές υγείας και παιδείας, να προστατευτούν τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, να εδραιωθεί ένα περιβάλλον ασφάλειας, ισονομίας και Δημοκρατίας. Απέναντι στην κυρίαρχη κοινωνική δυσπιστία προς το πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρέπει να στοχεύσει στον κόσμο της απογοήτευσης και της αποχής, να εμπνεύσει πάλι την ελπίδα και τη ρεαλιστική προσδοκία ότι θα τα καταφέρει να ξαναβγάλει «τα κάστανα από τη φωτιά». Με εντιμότητα, επάρκεια, πολιτικό ήθος και σεβασμό στις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας. Όσο ενισχύεται αυτό το μήνυμα με σοβαρό και συστηματικό τρόπο, τόσο θα αλλάζουν οι πολιτικοί συσχετισμοί και θα ανατρέπεται η σημερινή δημοσκοπική υπεροχή της ΝΔ.
Ποια είναι η πρόβλεψη σας για τις εκλογές; Πότε εκτιμάτε ότι θα γίνουν και τι θα κάνει σ’ αυτές ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ; Θα καταφέρει να είναι πρώτο κόμμα;
Ο χρόνος των εκλογών είναι μεταβλητή με πολλούς αγνώστους. Η κοινωνική δυσφορία λόγω της ακρίβειας και της ενεργειακής φτώχειας, αλλά και η αποστροφή προς τον ηθικό και πολιτικό ξεπεσμό της κυβέρνησης, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο. Ο κ. Μησοτάκης θα κάνει τις εκλογές όταν πειστεί ότι έχει το περιθώριο για damage control (διαχείριση καταστροφής). Κατά τη γνώμη μου πάντως, η ζημιά είναι μη αναστρέψιμη και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μπορεί να κερδίσει τις εκλογές ανακτώντας την εμπιστοσύνη μιας κρίσιμης μερίδας της κοινωνίας.
Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα είναι ο νικητής των εκλογών, λογικά δεν θα έχει την απαιτούμενη αυτοδυναμία. Πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο να συγκυβερνήσετε με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, στο πλαίσιο της λεγόμενης προοδευτικής διακυβέρνησης;
H προοδευτική κυβέρνηση θα προκύψει με τη συνδρομή όσων συμφωνήσουν σε ένα δεσμευτικό σχέδιο ανακούφισης της κοινωνικής πλειοψηφίας και «θωράκισης» του Κράτους Δικαίου και της Δημοκρατίας στη χώρα. Το νέο μετεκλογικό πολιτικό τοπίο και οι συσχετισμοί ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις θα καθορίσουν τη δυνατότητα και την ποιότητα μιας νέας προοδευτικής διακυβέρνησης. Η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις εκλογές της απλής αναλογικής, θα είναι ο καταλυτικός παράγοντας γι’ αυτή την εξέλιξη.
Δ. Ζακυνθινός
Γνώμη Πάτρας
