Μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο ο Ευριπίδης ενέταξε στις τραγωδίες του το στοιχείο του θανάτου με μια εμπλοκή μεταξύ λαϊκού μύθου και συλλογικού πένθους. Στο επίπεδο του λαϊκού μύθου, ας πούμε, η Τιτανίδα Εκάτη, που λατρευόταν ως μάγισσα, απέκτησε ακόμη ένα χαρακτηριστικό: ήταν αυτή που προστάτευε τα φαντάσματα των νεκρών. Στο επίπεδο του συλλογικού πένθους, οι άνθρωποι έβλεπαν παντού τους νεκρούς τους.
Η πληγή που αφήνει ο θάνατος σε μια κοινωνία λειτουργεί όπως στα αρχαία δράματα η κατάρα των θεών, η Νέμεσις. Και η δική μας κοινωνία είναι γεμάτη φαντάσματα. Είναι οι άνθρωποι που πέθαναν από την Covid επειδή δεν υπήρχαν ΜΕΘ. Είναι και όσοι και όσες δεν πείστηκαν για τα εμβόλια επειδή δεν υπήρχε εκ μέρους της κυβέρνησης η πρόθεση να έρθει σε ρήξη με το φανατικό, θρησκόληπτο κομμάτι των αντιεμβολιαστών. Άφησαν τους αντιεμβολιαστές διακριτικά στην τύχη τους και τις ΜΕΘ από ανύπαρκτες έως υποστελεχωμένες.
Οι ΜΕΘ ήταν μη αναγκαίες, έλεγαν πρωθυπουργός και υπουργοί Υγείας. Οι ΜΕΘ δεν σώζουν, έλεγαν. Μα τώρα έρχεται η έρευνα-πόρισμα του κ. Λύτρα και είναι αμείλικτη: όσοι δεν μπήκαν στις ΜΕΘ πέθαναν.
Τι έχουν να πούνε τώρα για τη διάλυση του δημόσιου νοσοκομείου; Έκαναν την πανδημία ευκαιρία. Μαζί με τις ανύπαρκτες ΜΕΘ, ήρθαν άλλες στερήσεις: σε προσωπικό, σε μείωση των εξετάσεων, σε μη κάλυψη των εξόδων των ανασφάλιστων. Αυτό δεν είναι το ΕΣΥ. Είναι το φάντασμά του.
Όσοι διασωληνώθηκαν εκτός ΜΕΘ πέθαναν, λοιπόν. Πέθαναν και όσες και όσοι έμειναν εκτός νοσοκομείου επειδή μετατράπηκαν όλα σε μονάδες Covid. Δεν πέθαναν από Covid, αλλά εξαιτίας του. Επειδή αναβλήθηκαν οι θεραπείες τους και τα χειρουργεία. Έτσι, γίναμε μια κοινωνία πενθούσα βαριά, χωρίς απαραίτητα να το κατανοούμε. Γιατί ο θάνατος απλώνεται πάνω μας σαν σκιά φαντάσματος.
Κάπου γράφτηκε, χιλιάδες χρόνια πριν, ότι οι νεκροί εκδικούνται τους ζωντανούς. Προσώρας, εκδικούνται μόνο όσους ζώντες έχουμε συνείδηση, όσες και όσους μας τρύπησε η καταστροφή την καρδιά. Ή το στομάχι. Κι είναι πράγματι σαν αρχαία τραγωδία: αυτοί που χάθηκαν χάθηκαν από κρεόντειες εμμονές, παράλογα, άδικα, αδιανόητα. Ώσπου επανεμφανίστηκαν σαν φαντάσματα.
Όλγα Στέφου
