Στις 15 Ιουνίου 2022 αρχίζει στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθήνας η δίκη για την υπόθεση της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή σε δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας. Στον πρώτο βαθμό, η ιστορική πια απόφαση στις 7.10.2020 και 22.10.2020 με αριθμό 2644/2020 του Α΄ Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών έκρινε ένοχους τους 57 από τους 69 κατηγορουμένους που δίκασε (11 αθωώθηκαν και για έναν έπαυσε η ποινική δίωξη λόγω θανάτου).
Από τους 57 οι 50 κρίθηκαν ένοχοι για το αδίκημα της ένταξης σε εγκληματική οργάνωση, 7 από αυτούς για διεύθυνση, ενώ από τους υπόλοιπους 43 οι 21 κρίθηκαν ένοχοι και ακόμα ενός κακουργήματος, κατά περίπτωση της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα και της απόπειρας ανθρωποκτονίας του Αιγύπτιου ψαρά Αμπουζίντ Εμπάρακ. 40 καταδικασθέντες οδηγήθηκαν στη φυλακή, ενώ οι υπόλοιποι έλαβαν αναστέλλουσα δύναμη της έφεσης και από αυτούς οι 35 εξακολουθούν να είναι κρατούμενοι, αφού επί συνόλου 43 αιτήσεων αναστολής που εκδικάστηκαν από το Πενταμελές Εφετείο Αναστολών Αθηνών μόνο οι 5 έγιναν δεκτές, και μάλιστα η πιο ηχηρή από αυτές, η αναστολή του πυρηνάρχη της Νίκαιας Γιώργου Πατέλη, αναιρέθηκε λίγους μήνες μετά με απόφαση του Αρείου Πάγου ύστερα από αναίρεση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Τέλος, υπάρχει και μία αποφυλάκιση λόγω έκτισης των τριών πέμπτων της ποινής, ενώ αναμένονται και πολλές άλλες το επόμενο χρονικό διάστημα εξαιτίας του χαμηλού ύψους των ποινών που επιβλήθηκαν, ιδίως σε όσους καταδικάστηκαν μόνο για το αδίκημα της ένταξης σε εγκληματική οργάνωση, καίτοι είχαν την ιδιότητα του ανώτερου, έστω και όχι ανώτατου, στελέχους της. Στα αξιοσημείωτα, αλλά όχι θετικά, της πρωτόδικης απόφασης συγκαταλέγεται και η μεταβολή της κατηγορίας απόπειρας ανθρωποκτονίας σε βάρος των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ στις 13.9.2013 στο Πέραμα σε επικίνδυνη σωματική βλάβη (πλημμέλημα), πράγμα το οποίο έχει ως συνέπεια την παραγραφή του, αφού τον Σεπτέμβριο 2021 συμπληρώθηκαν 8 χρόνια από την τέλεσή του.
Η πολιτική διάσταση
Στο πολιτικό επίπεδο οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές από εκείνες που επικρατούσαν κατά την έναρξη και το μεγαλύτερο μέρος της διάρκειας της πρωτόδικης δίκης. Η Χρυσή Αυγή είναι εκτός Κοινοβουλίου, διασπασμένη και, κυρίως, περιθωριοποιημένη από τον λαό, η εγκληματική της δράση και τα κίνητρά της έχουν γίνει γνωστά, ενώ η εσωτερική της συνοχή είναι ανύπαρκτη, αφού πλέον είναι τριχοτομημένη. Αλλά ο κίνδυνος της επανεμφάνισης της φασιστικής βίας και της προσπάθειας αναβίωσης της πολιτικής της νομιμοποίησης δεν εξέλιπε.
Σ’ αυτό βέβαια έχουν πρόθυμο σύμμαχο την κυβέρνηση της Ν.Δ. τόσο με τη γενικότερη αντιπροσφυγική πολιτική της, που δίνει τροφή στον ρατσισμό και στην αποθέωση της καταστολής, όσο και με την τελευταία τροποποίηση του εκλογικού νόμου, που επέτρεψε ακόμα και σε καταδικασμένους για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης να συμμετέχουν ως υποψήφιοι σε βουλευτικές εκλογές αρκεί να μην είναι αρχηγοί ή εκπρόσωποι των κομμάτων τους. Η καθημερινή πολιτική προπαγάνδα των έγκλειστων από τις φυλακές Δομοκού διαψεύδει τις εξαγγελίες για επιβολές πειθαρχικών μέτρων από το αρμόδιο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, όπως και οι δημόσιες δηλώσεις νυν και πρώην ηγετικών στελεχών της Χ.Α. μέσα από τις φυλακές για παροχή υποστήριξης στα τάγματα εφόδου της Σταυρούπολης και του Εύοσμου με τη λειτουργία των πρώην γραφείων της εγκληματικής οργάνωσης Χ.Α. στη Θεσσαλονίκη. Ενώ η συνεχής δημοσκοπική προβολή του κόμματος του Κασιδιάρη δείχνει ότι κάποιοι επιδιώκουν να τον στείλουν ξανά στο Κοινοβούλιο.
Μια νέα δίκη στο Εφετείο
Κάτω από τις συνθήκες αυτές, τα θύματα της Χρυσής Αυγής και οι οικογένειές τους, καθώς και οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής που μετά την αποχώρηση των συνηγόρων του ΠΑΜΕ λόγω παραγραφής οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής έχουμε περιοριστεί σε πέντε, έχοντας απέναντι δεκάδες συνηγόρους υπεράσπισης, επιχειρούμε έναν δεύτερο δικαστικό αγώνα με διάρκεια, χωρίς καμία αμοιβή και με το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων μας να καταβάλλεται εξ ιδίων. Παρά τη μοναδική ιστορικά και καταπληκτική δυναμική της πρωτόδικης απόφασης, δεν επιτρέπεται καμία επανάπαυση στο αντιφασιστικό κίνημα και καμία βεβαιότητα ότι το κεκτημένο της πρωτόδικης απόφασης θα επαναληφθεί. Άλλωστε, αυτός είναι ο προορισμός του δεύτερου βαθμού δικαιοδοσίας, να αξιολογεί εξαρχής την υπόθεση, ακόμα και να αθωώνει κάποιον που κρίθηκε ένοχος στον πρώτο βαθμό. Στην προκειμένη περίπτωση, είναι μόνο 12 εκείνοι οι κατηγορούμενοι των οποίων η θέση είναι δυνατό ακόμα και να χειροτερεύσει στο Εφετείο. Πρόκειται για τους 7 καταδικασθέντες για διεύθυνση της εγκληματικής οργάνωσης καθώς και τους 5 καταδικασθέντες για την απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αμπουζίντ Εμπάρακ, των οποίων οι ποινές κρίθηκαν χαμηλές από τον εισαγγελέα Εφετών, με αποτέλεσμα να ασκήσει έφεση εναντίον τους, κι αυτό έχει ως συνέπεια η δίκη ως προς αυτούς να είναι ανοιχτή σε όλα τα ενδεχόμενα.
Για τους υπόλοιπους κατηγορουμένους, που δεν έχει ασκηθεί έφεση εναντίον τους, απαγορεύεται να χειροτερεύσει η θέση τους, άρα είναι δυνατό να παραμείνει η ίδια ποινή, να μειωθεί ή και να αθωωθούν. Το τελευταίο βέβαια παρατίθεται χάριν στατιστικής πληρότητας και όχι διότι η εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων οδηγεί σε τέτοιες πιθανολογήσεις. Παρ’ όλα αυτά, καμία δίκη δεν είναι εκ των προτέρων δεδομένη. Και μια αθώωση σημαίνει όχι μόνο νομική, αλλά και ηθική και πολιτική τους δικαίωση, ότι δηλαδή η δίωξή τους ήταν πολιτική επειδή η φιλολαϊκή δράση τους ενοχλούσε το κατεστημένο(!), καθώς και επαναφορά τής διαχρονικής ατιμωρησίας της ακροδεξιάς και φασιστικής βίας στην Ελλάδα με ό,τι αυτά συνεπάγονται.
Γι’ αυτό η δίκη της Χ.Α. και η αντιφασιστική πάλη μέσα και έξω από τα δικαστήρια αφορά όλη την κοινωνία. Με σεβασμό απέναντι σε όλες τις γενιές που σε πολύ δυσκολότερες συνθήκες αγωνίστηκαν ενάντια στον φασισμό, ας προσπαθήσουμε να σταθούμε αντάξιοι.
Αθήνα, 20.4.2022
*Ο Κώστας Παπαδάκης είναι δικηγόρος, συνήγορος θυμάτων της Χρυσής Αυγής
