Το χρονικό έργο τέχνης στην post–human εποχή
Το crowdfunding αποτελεί τη διαδικτυακή πλατφόρμα, όπου η συγκέντρωση κεφαλαίου για ένα συγκεκριμένο εγχείρημα γίνεται από ένα μεγάλο αριθμό ατόμων, οι οποίοι επενδύουν σχετικά μικρά χρηματικά ποσά μέσα σε ένα περιβάλλον υψηλής αμοιβαίας ορατότητας μεταξύ των συμμετεχόντων. Οι συμμετέχοντες είναι συνεχώς ενήμεροι για την πρόοδο της εκστρατείας και αυτή η αμοιβαία προβολή ενισχύει την αίσθηση του ανήκειν και της ιδιότητας του μέλους μιας ομάδας με κοινό σκοπό.
Συμμετοχικές χρηματοδοτήσεις, όπως το crowdfunding, δεν αποτελούν απλώς μια επέκταση των καθιερωμένων πρακτικών συλλογής κεφαλαίου, αλλά μάλλον αποτελούν μια νέα κοινωνικο-τεχνική υποδομή ομότιμης παραγωγής, κατά την οποία η εξεύρεση χρημάτων για ένα κοινό δημιουργικό σκοπό παρέχεται μέσω μιας συμμετοχικής ανοιχτής διαδικασίας με τη βοήθεια ανάπτυξης τεχνολογιών και επιστημών όπως είναι το διαδίκτυο και η πληροφορική. H Kreiss περιγράφει αυτήν την υποδομή ως “τα τεχνικά αντικείμενα, τις μορφές οργάνωσης και τις κοινωνικές πρακτικές που παρέχουν το υπόβαθρο για την ανάληψη δράσης.” [1]
Αυτός ο συνδυασμός του τεχνικού, οργανωτικού και κοινωνικού πλαισίου προσδίδει στη μέθοδο του crowdfunding μια καταλυτική ιδιότητα σε ότι αφορά την κερδοσκοπία μιας παγιωμένης εξουσίας των ολίγων η οποία λαμβάνει αποφάσεις και έχει τη δύναμη να υλοποιήσει το εκάστοτε εγχείρημα με μόνο κριτήριο την κερδοσκοπία.
Βασικό χαρακτηριστικό της ομότιμης παραγωγής είναι η αυτο-επιλογή, όπου τα άτομα έχουν επιλέξει ελεύθερα να συμμετάσχουν στο εγχείρημα και είναι σε θέση να συμβάλουν πότε και πόσο θέλουν, σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια στα πλαίσια μιας αποκεντρωμένης, μη ιεραρχημένης συνθήκης. Με αυτό τον τρόπο, η ομότιμη παραγωγή αποτελεί ένα πεδίο αυτονομίας, ανεξάρτητο από τις ευρείες εμπορικές και θεσμικές οντότητες που επηρεάζουν τις δράσεις και τις επιλογές του κοινού.
Μια τέτοια συνθήκη παρατηρείται στο χώρο του θεάματος, όπου πλέον μέσω του crowdfunding, το ίδιο το κοινό επιλέγει και στηρίζει τις ταινίες που θέλει να δει και που το αντιπροσωπεύουν. Με αυτό τον τρόπο διευρύνονται τα όρια του mainstream κινηματογράφου, με τη θεματολογία των ταινιών και των χαρακτήρων που αναπαρίστανται σε αυτές να αποκλίνουν από τα πλέον μαζικά υπερ-εκπροσωπούμενα δημογραφικά στοιχεία.
Πιο συγκεκριμένα, η τεχνολογία στα πλαίσια της συμμετοχικής κουλτούρας προσδίδει μια διττή ταυτότητα στο κινηματογραφικό έργο, με ένα κύκλο ζωής και μια χρονικότητα της εμπειρίας του, που ξεπερνά τη θέαση ενός χρονικού έργου τέχνης, όπως συνέβαινε εώς τώρα. Πλέον το έργο αποτελεί ένα Spime. Spime είναι ο νεολογισμός για ένα φουτουριστικό αντικείμενο, το οποίο μπορεί να παρακολουθείται μέσα στο χώρο και το χρόνο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. [2]
Η ψηφιακή εποχή σηματοδοτεί την αρχή μιας «συγχρονικής κοινωνίας», όπου τα στοιχεία δεν έχουν απλώς μια υλική υπόσταση, αλλά αποτελούν μια «διαδικασία» σε έναν μεγαλύτερο κύκλο ζωής [3]. Spime είναι «ένα σύνολο σχέσεων πρώτα από όλα, και ένα αντικείμενο τώρα και στη συνέχεια” [4]. Η διαδικασία λοιπόν του crowdfunding αποτελεί ένα υβριδικό σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης, όχι μόνο επειδή το ίδιο το κοινό αποτελεί και το χρηματοδότη του τελικού προϊόντος αλλά κυρίως επειδή η ίδια η ύπαρξη και λειτουργία του έγκειται σε ένα δικτυωμένο ουμανισμό που παράγεται τεχνολογικά.
Στη σύγχρονη κοινωνία εντοπίζεται μια ιδιαίτερη έμφαση στην εμπλοκή του ανθρώπου με το χρόνο. Καθώς ο άνθρωπος αποτελεί μια χρονική οντότητα, δεν είναι ένα αντικείμενο, αλλά μια διαδικασία, κατά την οποία προσωποποιείται ο χρόνος, καθώς η ύπαρξη του δεν προηγείται ούτε έπεται του χρόνου [5]. Ειδικότερα όταν ως οντότητες συμμετέχουν σε διαδικτυακές διαδικασίες παραγωγής, που ακολουθούν το δικό τους κύκλο ζωής, τότε η ίδια η διαδικασία προσωποποιείται καθώς η σύλληψη, η συμμετοχή, η παρατήρηση και η διανομή της δημιουργίας εξαρτάται από το κάθε ένα άτομο που συμμετέχει σε αυτήν. Αυτή η αλληλοκάλυψη των σχέσεων και ιδιοτήτων σε πλατφόρμες όπως είναι το crowdfunding συμβαίνει επειδή το σύγχρονο περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης και ψυχαγωγίας συνδέεται μεν με ένα τεχνολογικό μετασχηματισμό, αλλά κυρίως αποτελεί τη νέα κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα των συνεργατικών κοινών [6].
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, δε θα μπορούσε καλύτερα να συνοψιστεί η προαναφερθείσα θεώρηση ενός κινηματογραφικού έργου τέχνης ως ένα spime με ένα κύκλο ζωής πολύ μεγαλύτερο από αυτού της θέασης του. Η Νικολέτα Λεούση έχει 37 μέρες για να εκπληρώσει την εκστρατεία της χρηματοδότησής της νέας μικρού μήκους ταινίας της «37 Μέρες».
Είναι η ιστορία της Μαρίας που είναι έγκυος και κάνει απεργία γέννας. Η Μαρία δουλεύει ανασφάλιστη σε ένα μαγαζί μανικιούρ-πεντικιούρ και είναι 9 μηνών έγκυος όταν απολύεται. Το ίδιο βράδυ, βλέπει ένα όνειρο που την αναστατώνει. Ξυπνά και είναι σίγουρη. Δε θα γεννήσει αν δεν την πάρουν πίσω στη δουλειά. Κάνει λοιπόν “απεργία γέννας” η οποία κρατάει 37 μέρες.
Η Λεούση χειρίζεται το αδιέξοδο μιας βιολογικής διαδικασίας, που αναπόφευκτα η τέλεση της στηρίζεται σε μια εξέλιξη στο χρόνο, σε παραλληλία με το αδιέξοδο της ανεργίας στη σύγχρονη πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης. Η αντιφατική σημειολογία μιας «απεργίας γέννας» συνοψίζεται στα μόνα μέσα διεκδίκησης που έχει ένα άτομο όταν αντιμετωπίζει ακραίες καταστάσεις αδικίας και αυτό δεν είναι άλλο πέραν της σήμανσης της ίδιας της ύπαρξης του, το ίδιο του το σώμα.
Η ηθοποιός που θα παίζει στην ταινία είναι η Έλλη Τρίγγου από την ταινία Suntan. Το σενάριο της ταινίας συμμετείχε στο φετινό φεστιβάλ Βερολίνου στο τμήμα Short Film Station του Berlinale Talents. Η προηγούμενη ταινία της σκηνοθέτριας “Γεννήτρια” έχει βραβευτεί στο Φεστιβάλ της Δράμας και σε φεστιβάλ του εξωτερικού και έχει παρουσιαστεί στο short of the week.
Οι υποστηρικτές της ταινίας θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στα γυρίσματα εάν θέλουν, θα είναι οι πρώτοι που θα την παρακολουθήσουν καθώς επίσης θα αναφέρονται ονομαστικά στους τίτλους της ταινίας. Επίσης έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν από τη Νικολέτα Λεούση μια σειρά σεμιναρίων για τον κινηματογράφο που ονομάζεται “Αναλύοντας την κινηματογραφική εμπειρία ή πώς βλέπουμε ταινίες”. Η Νικολέτα έχει σχεδιάσει τη δομή των μαθημάτων έχοντας εμπειρία δύο χρόνων στη διδασκαλία του συγκεκριμένου σεμιναρίου σε ομάδες όπως το Filmschool.gr, Studio Κινητήρας και στο σύγχρονο εργαστήρι τέχνης “Tο σπίρτο”.
Πέραν της υποστήριξης μέσω της πλατφόρμας του Kickstarter, είναι επίσης εφικτή η κατάθεση σε Ελληνικό τραπεζικό λογαριασμό και συγκεκριμένα στην Τράπεζα Πειραιώς όπου μπορείτε να βάζετε χρήματα στον παρακάτω λογαριασμό και να στέλνετε ένα email με την ανταμοιβή-δώρο που θέλετε στο [email protected].
https://www.kickstarter.com/projects/319517217/37-days
Τράπεζα Πειραιώς
Όνομα Λογαριασμού: Λεούση Νικολέτα του Παναγιώτη
Αριθμός λογαριασμού: 5009-016768-427
IBAN: GR40 0172 0090 0050 0901 6768 427
Βιβλιογραφία:
- Kreiss D. (2012), “Taking Our Country Back: The Crafting of Networked Politics from Howard Dean to Barack Obama”, Oxford University Press, New York, σελ.14.
- Sterling B. (2005), “Shaping Things”, MIT Press, London, σελ.11.
- Ό.π., σελ.52.
- (Ό.π., σελ.77).
- (Ό.π., σελ.53).
- Jenkins H, Ford S, and Green J (2013) “Spreadable Media: Creating Value and Meaning in a Networked Culture”. New York: New York University Press, σελ.3.
Γιάννα Παπαπαύλου
Πηγή: Νόστιμον ήμαρ
