ΠΑΡΑΤΗΡΩ ΜΕΤΡΙΟΠΑΘΕΙΣ ανθρώπους που εκτιμώ, στο όνομα της αρετής του μη φανατισμού, να μην παίρνουν σαφή θέση στον πόλεμο του Ισραήλ με τους Παλαιστίνιους. Σε αυτούς θέλω να πω το εξής: μετριοπάθεια δεν είναι η ουδετερότητα στο δίκαιο και στο άδικο. Είναι η προσπάθεια να βρούμε το δίκαιο μέσα στο άδικο και αντίστροφα. Είναι η προσπάθεια να μπορούμε να βρούμε και το άδικο που διαπράττουμε οι ίδιοι, ακόμα και το άδικο που διαπράττει ένα θύμα. Η μετριοπάθεια είναι αρετή, δεν σημαίνει όμως ισοπέδωση θύματος και θύτη. Είναι η πραότητα και η επίγνωση, όχι η ηθική αδιαφορία.
Αυτήν τη στιγμή, με ό,τι υποσημείωση μπορεί να βάλουμε, στη Μέση Ανατολή υπάρχει ένα κράτος που κατέχει ένα άλλο και μια δύναμη που έχει επιβάλει ένα ολοκληρωτικό apartheid σε έναν λαό. Η κατοχή και το apartheid στο διεθνές δίκαιο είναι εγκλήματα. Και σε αυτό δεν χωρεί συζήτηση.
Τον Σεπτέμβριο του 1942, ο Κώστας Περρίκος, ένας αξιωματικός της Ελληνικής αεροπορίας, πολιτικός φίλος του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και ιδρυτής της οργάνωσης «Στρατιά των σκλαβωμένων νικητών» ανατίναξε τα γραφεία της ναζιστικής ελληνικής οργάνωσης ΕΣΠΟ στη γωνία Πανεπιστημίου και Γλάδστωνος, με αποτέλεσμα 48 Γερμανούς και 29 Έλληνες συνεργάτες τους νεκρούς. Η προτομή του Περρίκου κοσμεί το σημείο της ανατίναξης ενώ αθηναϊκός δρόμος φέρει το όνομά του ανδρός που εκτελέστηκε λίγο αργότερα.
Ανέφερα το παράδειγμα γιατί, παρά τις διαφορές και τις ιστορικές αναντιστοιχίες, μας δείχνει εύγλωττα ότι απέναντι στην κατοχή, η αντίσταση είναι νόμιμη και θεμιτή. Γι’ αυτό τιμούμε τους ανθρώπους που αντιστέκονται σε κάθε είδους κατοχή.
Προσοχή, όμως, όχι κάθε αντίσταση: ο Περρίκος δεν έστειλε βομβιστές αυτοκτονίας στα σπίτια των δωσιλόγων να ξεπαστρέψει τις οικογένειές τους. Τα γραφεία της οργάνωσής τους ανατίναξε και σκότωσε 77 άνδρες. Το νούμερο είναι φοβερό, αν το σκεφτεί κανείς. Κι όμως, ο Περρίκος έγινε ήρωας. Και ορθώς. Γιατί; Γιατί είχαμε κατοχή και η κατοχή είναι έγκλημα. Ο Περρίκος ήταν ένας μετριοπαθής κεντρώος, αλλά το έλεγε η καρδιά του και τον τιμάμε.
Μετριοπάθεια, λοιπόν, δεν είναι να βρίσκουμε τον μέσο δρόμο μεταξύ θύματος και θύτη. Είναι να κρατάμε την ηθική μας δυνατότητα να ξεχωρίζουμε το δίκαιο και το άδικο του καθενός με ψυχραιμία και με τη δυνατότητα να δούμε τα δίκαια του καθενός.
Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι τα δίκαια του ενός και του άλλου έχουν την ίδια βαρύτητα. Αν μπω στο σπίτι κάποιου ανθρώπου και το κατάσχω παράνομα, βάζοντάς τον να ζει στην αποθήκη με την οικογένειά του, έχω άδικο. Αν αυτός, επειδή δεν μπορεί να τα βάλει μαζί μου, διότι έχω την αστυνομία, τον στρατό και τα δικαστήρια με το μέρος μου, στείλει κομάντο αυτοκτονίας ώστε να σκοτώσει τα παιδιά μου, είναι εγκληματίας. Αυτό όμως δεν αίρει το αρχικό δικό μου άδικο. Εγώ το σπίτι πρέπει να το αφήσω. Τα άδικα δεν συμψηφίζονται. Για να μπορέσει να βρεθεί λύση στο πρόβλημα, θα πρέπει να πάψω να κατέχω το σπίτι του. Αλλιώς, θα διαιωνίζεται, καθώς αυτός συνέχεια θα βάζει στο μυαλό του το χειρότερο κακό μου.
Αυτό υπαγορεύει η αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών, η βάση της όποιας ιδέας διεθνούς δικαιοσύνης και ισότητας μεταξύ κρατών. Ειδάλλως, είμαστε μια ζούγκλα όπου ο ισχυρός κατέχει και ο αδύναμος υπομένει.
Για το λόγο αυτόν, εύχομαι κάποια στιγμή στις ζωές μας να δούμε τη «λύση» στο Μεσανατολικό, μια διευθέτηση που σίγουρα θα έχει συμβιβασμούς και στενοχώριες κι από τις δύο πλευρές αλλά τουλάχιστον θα αφήνει περιθώριο στη ζωή. Και όταν έρθει αυτή η στιγμή, αναρωτιέμαι τι θα λένε εκείνοι που σήμερα πίνουν κυνικά νερό στο όνομα του Ισραήλ, όπως πριν από 30 περίπου χρόνια τα κράτη που στο όνομα του «μετριοπαθούς ρεαλισμού» τους αδιαφορούσαν ενώπιον του νοτιοαφρικανικού απαρτχάιντ. Όταν αυτό όμως το αισχρό καθεστώς έπεσε, άρχισαν όλοι σε μια νύχτα να υμνούν τον Νέλσον Μαντέλα.
Εδώ και μερικά χρόνια, η Ελλάδα με ταχύτητα φωτός, από «παραδοσιακή φίλη» των Παλαιστινίων έγινε στρατηγικός εταίρος του Ισραήλ και αυτό το βλέπουμε σήμερα, καθώς στον δημόσιο λόγο, ο κυνισμός περισσεύει.
Ας μη διστάζουμε όμως να δούμε κατάματα την ηθική απαξία του κυνισμού μας. Να μην εκμαυλιστούμε. Η ευρωπαϊκή ακροδεξιά σήμερα έχει αλλάξει το αντισημιτικό της προφίλ και φοράει τα καλύτερα φιλοϊσραηλινά ρούχα: είτε από θαυμασμό στο κράτος του Ισραήλ, από ισλαμοφοβία, από ανάγκη εξιλέωσης, ο νούμερο ένα θαυμαστής του Νετανιάχου είναι οι πριν από λίγο καιρό αντισημίτες. Ας ρίξουμε μια ματιά στην ελληνική ακροδεξιά προς επαλήθευση.
Εμείς, όμως, ας ακούσουμε, σε τελευταία ανάλυση, και κανέναν μεγάλο Ισραηλινό αντιφρονούντα που έχει το θάρρος να εκφέρει δημόσια λόγο εναντίον της κατοχικής πολιτικής της πατρίδας του. Τον συγγραφέα Άμος Οζ, τον δημοσιογράφο Γιντεόν Λέβι και τόσους άλλους… Τι μας λένε; Ότι το Ισραήλ θα ήταν χίλιες φορές καλύτερο αν μάθαινε από τα εγκληματικά του σφάλματα. Είναι κρίμα η χώρα αυτή να βυθίζεται κι άλλο στον εθισμό του εγκλήματος. Αυτό έχει πάθει το Ισραήλ. Έχει εθιστεί στην τοξικότητα της κατοχής και δεν ξέρει πώς να ζήσει χωρίς αυτήν. Έναν τοξικοεξαρτημένο φίλο δεν τον κερνάτε το αντικείμενο του εθισμού του. Του το στερείτε. Αυτό πρέπει να κάνουν οι Δυτικές κυβερνήσεις απέναντι στο Ισραήλ.
Οι φίλοι της ανθρώπινης συνύπαρξης, οι εχθροί της μισαλλοδοξίας και του φανατισμού πρέπει να φωνάξουν ώστε οι λίγοι μετριοπαθείς Ισραηλινοί να ακούσουν και να νιώσουν αλληλεγγύη στον αγώνα τους. Σε έναν αγώνα που οι συμπατριώτες τους θεωρούν προδοσία.
Η κατάπαυση του πυρός που ξεκίνησε από την Παρασκευή 21 Μάη είναι μια βαθιά ανάσα: ανθρώπινες ζωές θα γλιτώσουν. Αλλά σύντομα πάλι, το σπυρί θα ξανασπάσει και το πύον θ’ απλωθεί, αν κάτι δεν αλλάξει. Κι αυτό δεν είναι κάτι αφηρημένο. Είναι η κατοχή και το apartheid των Παλαιστινίων. Γι’αυτό σήμερα, απέναντι στο Ισραήλ, η μετριοπάθεια δεν σημαίνει σιωπή, ούτε ίσες αποστάσεις. Σημαίνει την αγωνιώδη προσπάθεια να διακρίνουμε το δίκαιο και το άδικο, σε όλες τις αποχρώσεις τους, και να πάρουμε θέση.
Δημήτρης Χριστόπουλος
Πηγή: Lifo
