Πριν από λίγες ημέρες (28/07/2016) κατατέθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής η έκθεση της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής «Για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών», το πόρισμα της οποίας θα συζητηθεί στη Βουλή στις 5 Σεπτεμβρίου.
Επ’ αυτού, αναμένεται να ανοίξει έντονος διάλογος, καθώς τόσο τα στοιχεία του πορίσματος – που παραθέτουμε παρακάτω- όσο και η καταψήφισή του από τη Ν.Δ., αλλά και το «παρών» από ΚΚΕ και Χ.Α. έχουν ανοίξει νέα μέτωπα αντιπαράθεσης ανάμεσα στα κόμματα.
Πιο συγκεκριμένα, η Ν.Δ. το καταψήφισε, κάνοντας λόγο για διαφωνία ως προς την υιοθέτηση των αιτημάτων των ιδιωτών και των παραδικαστικών διεκδικήσεων, θεωρώντας την αποζημίωση των θυμάτων «επικοινωνιακή μετατόπιση» από το θέμα του κατοχικού δανείου.
Το ΚΚΕ ψήφισε «παρών» γιατί το πόρισμα «δεν αναδεικνύει τις ευθύνες των κυβερνήσεων» (ήδη έχουν ξεκινήσει δημοσιεύματα κατά του πορίσματος από τον «Ριζοσπάστη», τα οποία αναδημοσιεύονται από διάφορες ιστοσελίδες), ενώ οι της Χ.Α. είπαν πως επιφυλάσσονται να τοποθετηθούν στην Ολομέλεια.
Η συγκεκριμένη Επιτροπή συνεστήθη μετά από πρόταση του προέδρου της Βουλής, Ν. Βούτση, τον περασμένο Νοέμβριο.
Με πρόεδρο τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, πραγματοποίησε δεκατρείς συνεδριάσεις, στις οποίες κλήθηκαν προς ακρόαση η Ομάδα Εργασίας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. του Δικτύου Μαρτυρικών Χωριών και Πόλεων της Ελλάδος, περιόδου 1940-1945 «Ελληνικά Ολοκαυτώματα», ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ενωσης Δικηγόρων για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις, ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Δράμας, εκπρόσωποι συλλόγων και ενώσεων, ευρωβουλευτές, εκπρόσωποι ΟΤΑ, ιστορικοί, αρχαιολόγοι κ.ά.
Θυμίζουμε πως αντίστοιχες διακομματικές επιτροπές (δύο) είχαν συγκροτηθεί από τον Φεβρουάριο του 2014, ωστόσο δεν κατέληξαν σε εκθέσεις λόγω των δύο βουλευτικών εκλογών που ακολούθησαν.
Αποτελέσματα πορίσματος
Η έκθεση της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής «Για τη διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών» αριθμεί 150 σελίδες και εμπεριέχει:
◾ Αναλυτικό υλικό όσον αφορά τη νομική και ιστορική τεκμηρίωση, καθώς και τον ποσοτικό προσδιορισμό των ελληνικών αξιώσεων (και από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, Α’ και Β’):
Εκ προοιμίου τονίζεται πως η Ελλάδα ουδέποτε παραιτήθηκε από τις εν γένει αξιώσεις της προς τη Γερμανία (στο πόρισμα υπάρχουν αναλυτικά όσα σχετικά έγγραφα, επιστολές, εκθέσεις κ.λπ. υπάρχουν από το 1945 έως σήμερα).
◾ Από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με το ΓΛΚ, η Γερμανία μάς οφείλει 9.189.270.837 ευρώ. Το 1932 η Γερμανία δήλωσε αδυναμία πληρωμής των χρεών της, ωστόσο η Ελλάδα ποτέ δεν συνυπέγραψε σχετικά κείμενα. Από το ’32 κι έπειτα δεν έλαβε κανένα ποσό. Σύμφωνα, δε, με τη Συμφωνία του Λονδίνου (1953) «περί εξωτερικών χρεών», δεν υπάρχει ζήτημα παραγραφής, ανυπαρξίας ή αποδυνάμωσης της σχετικής αξίωσης.
◾ Για τον Β’ Παγκόσμιο, οι αξιώσεις της Ελλάδας αφορούν:
α. Πολεμικές αποζημιώσεις για τις υλικές καταστροφές και διαρπαγές
β. Πολεμικές επανορθώσεις των θυμάτων και των συγγενών των θυμάτων
γ. Αποπληρωμή του κατοχικού δανείου
δ. Επιστροφή των κλεμμένων αρχαιολογικών θησαυρών και εκκλησιαστικών κειμηλίων (αναμένεται νέα έκθεση, ακόμη πιο επικαιροποιημένη, από τους αρχαιολόγους)
Ολα τα παραπάνω, αναλύονται λεπτομερώς στο πόρισμα, με ιστορικά στοιχεία και νομική τεκμηρίωση.
Επιλεκτικά αναφέρουμε πως η Γερμανία ήταν και είναι υποχρεωμένη να καταβάλει τόκους για όσο χρονικό διάστημα δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της.
Αξίζει να σημειωθεί πως για πρώτη φορά η έκθεση μελετά και ζητήματα όπως η καταναγκαστική εργασία μέσα στη χώρα (που, σύμφωνα με το Διεθνές Ποινικό Δίκαιο, συνιστά βαρύτατο αδίκημα), η στρατολόγηση χιλιάδων Ελλήνων εργατών στη ναζιστική Γερμανία (στις βιομηχανίες της Βέρμαχτ κ.α.), καθώς και το ζήτημα της ετεροδικίας (τόσο ως πολιτικό όσο και ως νομικό ζήτημα, καθώς, ουσιαστικά, σύμφωνα με το πόρισμα, αν η πολιτεία θέλει, οι πολίτες μπορούν αν δικαιωθούν.
«Διαπιστώνουμε μια ανεπίτρεπτη σύγχυση μεταξύ της δικαιοδοτικής και της εκτελεστικής λειτουργίας, με μόνο σκοπό τη διαφύλαξη των διεθνών σχέσεων και των ισορροπιών ισχύος» γράφει συγκεκριμένα).
Τέλος, στην έκθεση μελετώνται ζητήματα όπως ο εξανδραποδισμός των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, οι παλινωδίες στις δικαστικές υποθέσεις της Ισραηλιτικής Κοινότητας της πόλης, η κατοχική περίοδος στην Κρήτη, η υπόθεση του Διστόμου κ.ά.
◾ Προτεινόμενες ενέργειες της Ελληνικής Δημοκρατίας στο διπλωματικό επίπεδο και -αν απαιτηθεί- στο δικαστικό:
Στο με ημερομηνία 31-1-2014 (απόρρητο) Πόρισμα της Ομάδας Εργασίας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους εκτίθενται διεξοδικά οι υφιστάμενες δυνατότητες για την έγερση των κρατικών/δημόσιων και των ιδιωτικών αξιώσεων και προτείνεται συγκεκριμένος οδικός χάρτης:
α. Ως προς τις κρατικές/δημόσιες αξιώσεις, ήτοι τις πολεμικές επανορθώσεις και το κατοχικό δάνειο
β. Ως προς τις ιδιωτικές αξιώσεις, καθώς και άλλες προτεινόμενες ενέργειες:
► Σύσταση Επιτροπής Προώθησης της Διεκδίκησης, αποτελούμενη από βουλευτές, δικαστικούς λειτουργούς, διεθνολόγους, ιστορικούς
► Κατάργηση του τέλους δικαστικού ενσήμου επί των αναγνωριστικών αγωγών που αφορούν αξιώσεις λόγω διεθνών αδικοπραξιών, κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής (1941-1945), εφόσον ασκούνται από θύματα, ενώσεις θυμάτων ή συγγενών – καθολικών διαδόχων των θυμάτων
► Αποστολή κλιμακίου της Βουλής για την ενημέρωση του γερμανικού και άλλων κοινοβουλίων
► Ανασύσταση του Ελληνικού Γραφείου Εγκληματιών Πολέμου (καταργήθηκε το 1959)
► Να δοθεί βάρος στη μελέτη της Κατοχής, της Αντίστασης και του ζητήματος των γερμανικών οφειλών σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος κ.ά.
Η θέση του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη
«Δεν έχουν διαβάσει καν το πόρισμα»
Σχολιάζοντας τις αντιδράσεις που έχουν ξεκινήσει κυρίως από τη μεριά του ΚΚΕ και του «Ριζοσπάστη», που κάνει λόγο για αναντιστοιχία προεκλογικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης και αποτελεσμάτων της έκθεσης, ο πρόεδρος της Επιτροπής, Τρ. Μηταφίδης, απαντά:
«Οσοι τα γράφουν αυτά δεν έχουν διαβάσει καν το πόρισμα. Το τετράπτυχο, αν θέλετε, των αποζημιώσεων όσων έχουν χάσει τη ζωή τους, των υλικών καταστροφών, του κατοχικού δανείου και η επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών αποτελούν απαιτήσεις μας και περιγράφονται αναλυτικά στο πόρισμα. Ολα τα άλλα είναι εφευρήματα για να δικαιολογηθεί το “παρών” του ΚΚΕ. Το ίδιο κάνει και η Νέα Δημοκρατία, η οποία μας κατηγόρησε ότι δίνουμε πολύ βάρος στο θέμα των αποζημιώσεων των θυμάτων».
