- Θα έχετε οδηγό αν εκλεγείτε Δήμαρχος κ. Καθηγητά;
Θα προσπαθήσω να κινούμαι με τη μηχανή μου, για να φτάνω σύντομα ξεφεύγοντας από το μποτιλιάρισμα.
- Προσφέρει κάποιου είδους ελευθεριότητα η μηχανή;
Ελευθερία Κέλλυ, όχι ελευθεριότητα!
- Ποιά είναι η διαφορά κ. Καθηγητά;
Διανοητική ελευθεριότητα, ερωτική ελευθεριότητα, κλπ. Είναι η επανεξέταση ή η υπέρβαση συντηρητικών κανόνων ηθικής.
- Είστε λοιπόν υπέρ της ελευθεριότητος;
Αν η ελευθεριότητα σημαίνει υπέρβαση των κανόνων, χωρίς να θίγεις ή να προσβάλεις τον διπλανό σου, αμφισβητώντας αλλά όχι διώκοντας τις ιδέες του, ναι είμαι υπέρ! Όταν στις ηθικές υπερβάσεις έχεις ως όριο την προστασία της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του άλλου, τότε ναι. Είναι καλό να βάζεις το πνεύμα σου σε μία περιπέτεια αναζήτησης πέρα από τα στερεότυπα.
- Είναι ο Πειραιάς πιό όμορφος από το Μόντε Κάρλο;
Φυσικά! Το Μόντε Κάρλο είναι ένα κάδρο, μία κλειστή πόλη μέσα σε γυάλα. Ο Πειραιάς, η Λισσαβώνα, η Κωνσταντινούπολη, η Μασσαλία η Νάπολη είναι ολοζώντανες ανοιχτές στον κόσμο πόλεις-λιμάνια.
- Καυχιέστε που είστε Πειραιώτης;
Προφανώς!
- Γιατί;
Γιατί είχα την τύχη να μεγαλώσω στο υπέροχο λιμάνι και να ζήσω τα πλοία που φεύγουν και τους ναυτικούς που έρχονται με τις όμορφες ιστορίες τους.
- Είστε λοιπόν τοπικιστής;
Αν αγαπάς τον τόπο σου, αγαπώντας ταυτόχρονα και άλλους τόπους, αν σέβεσαι τους ξένους το ίδιο με τους ντόπιους, δεν είναι κακό να ονομαστείς τοπικιστής!
Νιώθεις καλά στη «γειτονιά σου», ασφαλής, επειδή έχεις δίπλα την παρέα σου, τους παιδικούς σου φίλους, περπατώντας στους οικείους δρόμους.
- Ποιό είναι το πιο ωραίο μέρος στον Πειραιά;
Υπάρχουν δύο μέρη εξαίσια. Το ένα είναι η γειτονιά που ζωγράφισε ο Γιάννης Τσαρούχης, η γειτονιά που μεγάλωσα, η Καστέλα. Η άλλη γειτονιά, που αγαπάω πολύ, είναι το λιμανάκι πίσω απ’ το Τσιμεντάδικο και τα Λιπάσματα της Δραπετσώνας. Μία εικόνα που έρχεται από τον Μεσοπόλεμο. Οι παλιές μάντρες των εργοστασίων, τα ψαράδικα καΐκια, ο κόσμος της θάλασσας απείραχτος. Είναι το Λιμανάκι των Φωρών. Κρύβουν μία αντιφατική συνύπαρξη αυτά τα δύο αν τα βάλεις μαζί. Η αντιφατική συνύπαρξη τόπων και ανθρώπων, όλης της πόλης του Πειραιά.
- Θα μας προτείνετε κι ένα ταβερνάκι;
Δεν υπάρχει λόγος. Αναζήτησε τα. Υπάρχουν πολλά. Αλλού αγναντεύεις τις προβλήτες, αλλού τον Σαρωνικό από ψηλά, και άλλα είναι κρυμμένα στις συνοικίες, ήσυχα για όσους τα γνωρίζουν. Βρες το «δικό» σου. Εμείς, η παρέα μου, αυτό κάνουμε.
- Μπορεί η πνευματικότητά σας να έχει “γκελ” στον κόσμο του Πειραιά, ή είναι κάτι πολύ εκλεπτυσμένο που τον κόσμο δεν τον ενδιαφέρει;
Δεν θεωρώ ότι η πνευματικότητά μου είναι το δυνατό χαρτί μου. Παθιάζομαι με ο,τι κάνω. Πολλές φορές εκνευρίζομαι. Αυτά δεν χαρακτηρίζουν τον πνευματικό άνθρωπο!
- Πώς να το πω τότε… Το βρήκα… Διανοούμενος. Το γεγονός ότι είστε διανοούμενος βοηθάει στην άγρα ψήφων;
Η λέξη «άγρα» είναι φορτισμένη αρνητικά για εκλογές. Ας την ξεχάσουμε. Υποθέτω πως ο κόσμος εκτιμάει ότι έχω γνώσεις που μπορεί να βοηθήσουν τον Πειραιά. Πολλές συλλογικότητες και Δήμοι, άλλες πόλεις, έχουν απευθυνθεί στις ομάδες μας, τόσα χρόνια, έχουμε δώσει τη δουλειά μας και έχουμε πετύχει! Άλλαξε η Ελευσίνα, το Λαύριο, η Ερμούπολη. Είχα την τύχη να αξιολογώ πόλεις και μνημεία σε όλο τον κόσμο. Στενοχωριόμουν, που ο Πειραιάς δεν μπορεί να αναδείξει τον πλούτο του, τη θάλασσα, την ιστορία του, τη ναυτική του δύναμη, τις ποιότητες των ανθρώπων και της πόλης.
- Γιατί δεν μπορεί να γίνει αυτό;
Οι δημοτικές συγκυρίες, αναδείκνυαν άλλοτε έναν μπασκετμπολίστα, άλλοτε έναν πρόεδρο ΠΑΕ για δήμαρχο. Διαμόρφωσαν τα τελευταία χρόνια μία κατάσταση, η οποία βύθισε τον Δήμο σε κρίση. Χάθηκε ο πρωτεύων ρόλος της πόλης.
Όμως, ο Πειραιάς δεν μπορεί να χάσει άλλο χρόνο, περιμένοντας τις ελεημοσύνες του κάθε ολιγάρχη για να γίνει ένα έργο ή ακόμα και μια χριστουγεννιάτικη φάτνη. Η πόλη μας χρειάζεται δήμαρχο, με γνώση, εμπειρία, εξειδίκευση. Ήρθε η ώρα η πόλη μας να αλλάξει. Να αφήσει πίσω παθογένειες δεκαετιών και να γίνει δυνατή οικονομικά για τους εργαζόμενους και τους επαγγελματίες, ανθρώπινη για τον Πειραιώτη, ελκυστική για τον επισκέπτη. Και ξέρουμε πως μπορεί να γίνει αυτό!
- Ας πάμε σε μία άλλη εποχή τώρα. Δικτατορία. Ποιό είναι το μεγαλύτερο πλήγμα που επέφεραν στη Χώρα μας οι Συνταγματάρχες;
Ανέκοψαν την άνοιξη του ’60, την πολιτιστική άνοιξη, την πορεία προς νέες πολιτικές αντιλήψεις, προς τη δημοκρατία. Ό,τι προχώρησε στην Ευρώπη τη δεκαετία 60-70, στην Ελλάδα σταμάτησε, κατεστάλη και φυλακίστηκε. Επικράτησε το κιτς των Συνταγματαρχών, οι ντενεκεδένιες περικεφαλαίες και οι χλαμύδες, ό,τι σηματοδοτούσε αυτό το είδος της αισθητικής. Ανετράπη από το 1973. Η χρονιά εκείνη είναι το δικό μας ’68. Έως το ’77 χάρη στη νεολαία, τους καλλιτεχνικούς δημιουργούς και τους διανοούμενους η Ελλάδα επανήλθε στον πολιτισμό.
- Τι θα’ ταν εκ διαμέτρου διαφορετικό σήμερα, αν δεν είχε παρεισφρήσει η δικτατορία;
Θα είχαμε ξεπεράσει πιό εύκολα τις στρεβλώσεις, τις αρχαϊκότητες, τις πληγές του Εμφυλίου.
- Δώστε μας παράδειγμα.
Έπρεπε να πάρεις πιστοποιητικό κοινωνικών φορονημάτων ακόμα και για το δίπλωμα οδήγησης. Να έχεις «μέσον» τον αστυφύλακα για να κάνεις τη δουλειά σου, να χτίσεις το σπίτι σου. Δυστυχώς η λογική του «ρουσφετιού» συνεχίστηκε και μετά τη μεταπολίτευση από ένα σύστημα παλαιάς κοπής, αυτό που κυβέρνησε από το 1974 μέχρι το 2014.
- Που οφείλεται αυτή η ανάγκη του Έλληνα να βρει κάποιον «γνωστό» παντού για να «κάνει τη δουλειά του»;
Αυτό υπάρχει εδώ και δύο αιώνες. Κάτι σαν ιδρυτική ατέλεια του ελληνικού κράτους. Πρόκειται για την ιστορία των δικτύων, των «γνωστών», συγγενών, φίλων. Τα δίκτυα είναι χρήσιμα και ανθρώπινα όταν είναι οικογενειακά ή φιλικά. Όταν είναι δίκτυα αλληλοβοήθειας. Όταν όμως ενσωματώνονται στο Κράτος, παρεμποδίζοντας τις ίσες ευκαιρίες, τα ίσα δικαιώματα, την αξιοκρατία, αρχίζουν τα πράγματα να γίνονται περίεργα.
-Τι πιστεύετε για το ρόλο της «ελίτ»;
Η ελίτ δεν ενοχλεί όταν συζητάς με ανθρώπους, οι οποίοι έχουν ένα καλλιεργημένο τρόπο σκέψης και ένα υψηλό επίπεδο διανόησης. Αυτό όμως το προνόμιο, και το λέω προνόμιο γιατί δεν είναι μόνο ανθρώπινη ιδιότητα αλλά και κοινωνική ιδιότητα, δεν πρέπει να “χρησιμοποιείται”. Δυστυχώς το προνόμιο αυτό δεν μπορεί να το αποκτήσει εύκολα ένα παιδί από το Πέραμα, σ΄αντίθεση με ένα παιδί που έχει πάει σε φημισμένα κολλέγια, ακριβά Πανεπιστήμια και μπορεί να μιλήσει πολύ πιο άνετα απ΄ ότι θα μίλαγε ένας εργάτης.
- Δηλαδή η πνευματικότητά μας και η κουλτούρα μας εξαρτάται από την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκουμε;
Το εισόδημα και το status των γονιών καθορίζει τη δυνατότητα του κάθε παιδιού να μορφωθεί ή όχι.
- Ποιόν θεωρείτε ελίτ στην πολιτική μας σκηνή;
Αρνητικά, τους αυτοπροσδιοριζόμενους ως «αρίστους». Την οικονομική και κοινωνική ελίτ που δεν είναι η πνευματική ελίτ. Παριστάνει την πνευματική ελίτ. Δεν είναι τυχαίο ότι επί δεκαετίες τα μεγάλα ονόματα της διανόησης ήσαν κοντά στην Αριστερά, δεν προσδιορίζονταν ως ελίτ, ούτε ως «άριστοι». Ήσαν πραγματικοί άριστοι, ακόμη και ως κυνηγημένοι της Αριστεράς. ΄Όσοι δεν ήσαν αριστεροί, ανήκαν μεν στη συντηρητική παράταξη, αλλά οι ιδέες τους ήταν πολύ πιο κοντά στις ανθρωπιστικές ιδέες, πολύ μακριά από τις εμφυλιοπολεμικές ή δικτατορικές ιδέες της παράταξής τους.
- Γιατί χρησιμοποιείτε παρατατικό, είπατε ήσαν.
Γιατί δεν μπορώ σήμερα να είμαι τόσο βέβαιος για το τί συμβαίνει ή για το τι δεν συμβαίνει. Αναφέρομαι σε μιάν άλλη εποχή, στους ήδη καταξιωμένους, τον Θεοδωράκη, τον Χατζηδάκη, τον Σεφέρη, τον Τσαρούχη, τον Πικιώνη, τον Κακογιάννη, τον Κούνδουρο, τον Αγγελόπουλο.
- Γιατί λοιπόν ανήκαν στη συντηρητική παράταξη και όχι στην Αριστερά;
Θυμάμαι τον Χατζηδάκη στο Φεστιβάλ της ΔΑΠ να παίζει στο πιάνο τη μαγική «Οδό Αθηνάς» και την «Πορνογραφία» και να τρώει κράξιμο, και να παίζει το ίδιο στο Φεστιβάλ του Ρήγα Φεραίου και να μένουμε εκστασιασμένοι από την μουσική του. «Δεν ξαναπατάω στην ΔΑΠ. Εδώ θα έρχομαι να παίζω, που ξέρουν να ακούνε μουσική».
Ο Χατζηδάκης εν τέλει προσέφερε στις προοδευτικές και αντιφασιστικές ιδέες όσο πολλοί Αριστεροί μαζί.
- Ποιά άλλη προσωπικότητα θεωρείτε ότι προσέφερε τα μέγιστα στην Αριστερά;
Δεν μ’ αρέσει να κατονομάζω ποτέ τον «Έναν». Αν έρθεις στο μάθημα στο Πολυτεχνείο θα μ΄ ακούσεις να αναφέρομαι σε πάρα πολλούς. Ακριβώς για να εξηγήσω ότι ο κόσμος είναι δυναμικός, με ρεύματα, διαφορετικές ταχύτητες, ποιότητες, αντιφάσεις. Ο κόσμος δεν είναι ασπρόμαυρος, ο κόσμος δεν είναι «ένα». Αναδεικνύονται βεβαίως κάποιες προσωπικότητες που προκαλούν άλματα. Ο Αρης Κωνσταντινίδης, ο Δημήτρης Πικιώνης είναι δύο τέτοιοι κορυφαίοι αρχιτέκτονες της μεταπολεμικής γενιάς τους. Κορυφαίοι όχι οι μοναδικοί πρώτοι.
- Παρόλα αυτά πείτε μου ποιόν θα θέλατε να έχετε γνωρίσει από το παρελθόν.
Θα ήθελα να γνωρίσω εποχές, όχι πρόσωπα. Τελευταία, με γοητεύει η προσπάθεια να εισβάλω νοητικά σε μία συγκεκριμένη εποχή. Τέλειωσα, πριν λίγο καιρό, ένα μικρό βιβλίο για τα νησιά σε περασμένους καιρούς, προσπαθώντας να φανταστώ, να καταλάβω. Ξαναγύρισα λοιπόν με το γράψιμο, εκεί που είχα βρεθεί όταν έκανα τη διατριβή μου, στους πειρατικούς οικισμούς του Αιγαίου. Στον Μεσαίωνα.
- Τι σας γοητεύει στον Μεσαίωνα;
Υπάρχει ένα διχασμός της έρευνας.
Υπάρχει μία ιστορική άποψη-στον ακαδημαϊκό κόσμο που λέει ότι δεν υπάρχει κάν Μεσαίωνας. Υπάρχει όμως και μία αντίθετη θεωρία που θεωρεί ότι η Αναγέννηση για να υπάρξει έπρεπε να ορίσει κάτι κακό πίσω της, τον Μεσαίωνα. Ψάχνοντας αυτήν την περίοδο των σκοτεινών χρόνων, για την οποία μαθαίναμε ότι δεν υπήρχε τίποτα αξιόλογο, ανακαλύπτουμε πολύ σημαντικά γεγονότα και ιδέες, ζωή, πολιτισμό και εξέλιξη. Αυτά έστρωσαν το έδαφος για να τελειώσει η φεουδαρχία, για να φωτιστεί η ανθρωπότητα. Τούτο από μόνο του είναι γοητευτικό. Η ανθρώπινη πρόοδος μέσα σε μία φαινομενικά σκοτεινή εποχή.
- Τελικά μήπως χρειάζεται μια «θεομηνία» για να επακολουθήσει η Άνοιξη;
Ναι δυστυχώς συμβαίνει! Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος είναι το πιο φονικό γεωπολιτικό γεγονός των τελευταίων αιώνων. Το τέλος του, γεννά μία εκπληκτική μεταπολεμική άνθηση. Σημειώνεται δηλαδή ένα άλμα των επιστημών, του επιπέδου ζωής, του κοινωνικού κράτους, της απελευθέρωσης της γυναίκας. Όμως οφείλουμε να μην προκαλούμε το κακό, έναν πόλεμο για να έλθει η άνθηση. Το αντίθετο.
- Μιας και αναφερθήκατε στον β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, θεωρείτε ότι πρέπει να καταβληθούν οι αποζημιώσεις στους οικείους των θυμάτων του Γ΄ Ράιχ;
Η πραγματική συγνώμη δεν ειπώθηκε ποτέ. Εκτιμάει κανείς τη προσωπική βιωματική σχέση, όπως την ανθρώπινη ή και θεσμική πράξη του Γερμανού Πρέσβη, όταν καταθέτει στεφάνι για τους εκτελεσμένους στα Καλάβρυτα. Όμως έχω την αίσθηση ότι το αγκάθι είναι βαθειά καρφωμένο στο σώμα της Ευρώπης ακόμη. Και μιλάω για την υπεροπτική αυτή πολιτιστική και πολιτική στάση των Γερμανών συνδυασμένη με την ενοχική σχέση με το παρελθόν τους.
- Από τον Χίτλερ στο σήμερα. Που αποδίδετε την άνοδο των άκρων;
Στις κρίσεις. Πριν από 20 χρόνια η ακροδεξιά στην Ευρώπη ήταν αμελητέα. Σήμερα η κρίση οδηγεί σε απόγνωση και βαθειά υπαρξιακή ανησυχία.
- Η γιαγιά που ψηφίζει Χρυσή Αυγή ποιά ακριβώς “υπαρξιακή ανησυχία” έχει;
Η γιαγιά έχει απογοητευτεί από τη σύνταξη που της κόβουν. Αρχίζει να πιστεύει στον ψεύτη Ιππότη που έρχεται ντυμένος στα μαύρα κι όχι στα λευκά, ο οποίος της λέει ότι θα την σώσει. Η γιαγιά εκείνη τη στιγμή πιστεύει ότι θα την σώσει ο φονιάς.
- Δηλαδή όταν βρισκόμαστε σε απόγνωση οι άνθρωποι θα κολλήσουμε στους Ιππότες με τα Μαύρα;
Όχι βέβαια! Πρέπει να θυμίσουμε στη γιαγιά τη βαρβαρότητα του φασισμού.
- Πώς χαρακτηρίζετε την άρνηση τοπικών κοινωνιών να φοιτούν τα προσφυγόπουλα μαζί με τα ελληνόπουλα;
Αυτός είναι ο πιο πρωτόγονος ρατσισμός. Η απέχθεια προς ένα παιδί. Ό,τι πιο αντιχριστιανικό, για όσους θεωρούν εαυτούς Χριστιανούς.
- Δώστε μας λοιπόν τον ορισμό του Ρατσισμού.
Το μίσος για τον Άλλον. Μια βαθειά εγωιστική ιδεολογία, της οποίας το επίκεντρο είναι ο εαυτός σου και μόνο ο εαυτός σου.
- Δηλαδή ο φασίστας είναι ερημίτης;
Όχι, το τελείως αντίθετο. Θέλει να κυριαρχεί. Είναι βαθειά εγωιστικό αλλά καθόλου ερημικό. Να επιβάλει βίαια θέλει.
- Τα φασιστικά κινήματα έχουν κοινά στοιχεία με τη Δικτατορία;
Η δικτατορία στην Ελλάδα ήταν ένα μείγμα βαλκανικής στρατοκρατίας και λαϊκίστικου αυταρχισμού. Μικροδικτάτορες. Ο Παπαδόπουλος δεν είναι Χίτλερ. Είναι μία καρικατούρα. Κάτι ανάμεσα σε θεατρίνο Μουσολίνι και Μεταξά σε γελοία εκδοχή. Δίπλα του στοιχίστηκαν ένας εσμός, ένα βρωμερό συνοθύλευμα, κομπλεξικών κατώτερων αξιωματικών, οι οποίοι είχαν βγει από τον Εμφύλιο, ως αντικομμουνιστές, οι οποίοι ήθελαν να αναδυθούν.
- Με τον Χίτλερ σε τί διαφέρουν ακριβώς;
Ο Χίτλερ, πατώντας στον γερμανικό πολιτισμό, μπόρεσε να οργανώσει τις μάζες και να μετατρέψει έναν πληθυσμό ολόκληρο σε συνένοχό του, σε στρατιωτική μηχανή. Αυτό δεν συνέβη στην Δικτατορία του ’67. Ούτε έναν λόχο δεν μπορούσαν να οργανώσουν. Αποδείχθηκε με οδυνηρό τρόπο στην Κύπρο.
- Είναι ένα φαινόμενο της φύσης να γεννιόνται τέτοια τέρατα;
Είμαι μαρξιστής. Δεν πιστεύω σ΄ αυτήν τη θεωρία, η οποία στην πραγματικότητα είναι μία βιοθεωρία, που δεν μπορεί να εξηγεί ζητήματα πολιτικής.
- Δεν μας καθορίζει το DNA κ. Καθηγητά;
Οι άνθρωποι δημιουργούνται, διαμορφώνονται. Το DNA μπορεί να μας κάνει πιο ανθεκτικούς ή ευάλωτους στο ποτό πχ, πιό ήρεμους ή πιο νευρικούς, να καθορίσει το χρώμα των ματιών μας αν θα’ ναι γαλάζια ή μαύρα. Αλλά το αν θα γίνεις φασίστας ή όχι, το άν θα γίνεις εγκληματίας ή ανθρωπιστής, διανοούμενος ή εργάτης δεν ορίζεται γενετικά. Θα οριστεί κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο θα μεγαλώσει ο καθένας μας, μέσα σε ποια κοινωνία, σε ποια ομάδα, σε ποια οικογένεια.
- Τί θεωρείτε ότι εκπέμπει η προσωπικότητά σας;
Αυτό που θέλω να εκπέμπω και είναι μόνο αυτό, είναι η προσπάθεια συναίσθησης της ευθύνης στο εκπαιδευτικό έργο, στην έρευνα, στον σχεδιασμό. Αυτό είναι το φρένο αυτοσυγκράτησης στη συμπεριφορά μου. Πολλές φορές θυμίζω στον εαυτό μου ότι είμαι δάσκαλος, ενθυμούμενος ταυτόχρονα τους δασκάλους μου. Εκπαιδευτήκαμε να δουλεύουμε συλλογικά, να ακούμε την άλλη άποψη αλλά και να τελειώνουμε καλά τις δουλειές που αναλαμβάνουμε. Δύσκολος συνδυασμός!
- Πότε χρειάζεται να το θυμίζετε στον εαυτό σας;
Τη στιγμή που θα πεταχτεί ένας φοιτητής λέγοντας κάτι λάθος. Ή τη στιγμή που θα ακούσεις από έναν συνάδελφο μία ιδέα, πού ναι τελείως αντίθετη σε αυτά που πιστεύεις αλλά θα πρέπει να ακούσεις. Και πιθανόν, αν τελικά έχει δίκιο, να την υιοθετήσεις αναγνωρίζοντας τη δική σου λαθεμένη ιδέα.
Έχετε φορέσει ποτέ γραβάτα κ. Μπελαβίλα;
Η μοναδική φορά που φόρεσα γραβάτα ήταν από σεβασμό στον ΠτΔ Κωστή Στεφανόπουλο, όταν εγκαινίασε το Μουσείο, στο οποίο τον υποδέχθηκαμε, η ομάδα των δημιουργών του, το 2000 στην Ερμούπολή.
- Αφού αναφερθήκατε στον αείμνηστο Στεφανόπουλο, θα μας πείτε την άποψή σας και για τον νυν ΠτΔ κ. Προκόπη Παυλόπουλο;
Νομίζω ότι έχει επιτελέσει με εξαιρετικά νηφάλιο και σοβαρό τρόπο το ρόλο που του αναλογεί, του εγγυητή του Πολιτεύματος.
- Σας αρέσει το προφίλ του;
Ανθρωπος με γνώσεις, που έχει πίσω του ένα backround, αυτό που έχουμε την τύχη να έχουμε οι πανεπιστημιακοί. Την ελευθερία να σκεφτόμαστε σχετικά ανεπηρρέαστοι, στη γυάλα του Ακαδημαικού χώρου, δηλαδή στο προστατευμένο περιβάλλον του Πανεπιστημίου, που δεν επηρεάζεται, με τον τρόπο που επηρεάζεται, η υπόλοιπη κοινωνία.
Όταν ήρθε πριν κάποιους μήνες ο κ. Παυλόπουλος στο Λαύριο, για να παραλάβει το μετάλλιο της πόλης, έβγαλε έναν λόγο, στον οποίο ήξερε πολύ καλά τι έλεγε, είχε τη γνώση. Μίλαγε για δύσκολα πράγματα σχεδόν εκτός χειρογράφου. Ξέρεις πόσο σημαντικό είναι Κέλλυ, ο πολιτικός να έχει σκεφτεί μόνος του το λόγο του και να μην του τον έχει γράψει κάποιος λογογράφος;
- Στη συμπεριφορά τι σας κερδίζει;
Η ειλικρίνεια. Τα μάτια του συνομιλητή, όταν καταλαβαίνεις κοιτάζοντάς τα, ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο στο μυαλό του από ό,τι δείχνουν.
- Ποιό βιβλίο θα χαρίζατε στον Τσίπρα και ποιό στον Μητσοτάκη;
Τα “Εκατό χρόνια μοναξιάς” του Μάρκες, και στους δύο. Αποτυπώνει με έναν επικό τρόπο τη μάχη της ψυχής μας και του εαυτού μας με την εξουσία.
-Πώς θα το εξελάμβανε ο Τσίπρας το βιβλίο αυτό και πώς ο Μητσοτάκης;
Ο Αλέξης φαντάζομαι το έχει διαβάσει. Ο κύριος Μητσοτάκης, εάν δεν το έχει διαβάσει, θα του πρότεινα να το διαβάσει, ώστε να αντιμετωπίσει τη δύσκολη προσωπική του μάχη. Δεν μπορώ να φανταστώ πως θα το εκλάβει.
- Όλοι οι πολιτικοί έρχονται αντιμέτωποι με τον εαυτό τους;
Έχεις διλήμματα και γνωρίζεις ότι οι αποφάσεις σου θα κρίνουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων ή ειδικών κοινωνικών ομάδων. Ότι πιθανόν αυτές οι αποφάσεις θα κρίνουν και το δικό σου μέλλον ή ακόμη και τη δική σου επιβίωση, την υπαρξιακή επιβίωση. Η πολιτική επιβίωση είναι υπαρξιακή. Εκεί ο πολιτικός, τουλάχιστον κρίνοντας από το πώς η ταπεινότητά μου νοιώθει σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, νιώθει μία τρομερή αντίφαση, έναν διχασμό, ένα δίλημμα. Ξέρει ότι αυτό που πρέπει να κάνει μπορεί να του κοστίσει κάτι άλλο, για αυτόν και για τους άλλους. Μόνο αναίσθητοι πολιτικοί, που ακολουθούν αποκλειστικά το δικό τους ατομικό σχέδιο, δεν νιώθουν αυτόν τον διχασμό, αυτήν τη βίαιη ψυχική σχέση με την πραγματικότητα.
- Ας κλείσουμε τη συνέντευξη με κάτι πιο ποιητικό…Η ποίηση, τί είναι κ. Καθηγητά;
Η απόλυτη απελευθέρωση του πνεύματος. Ένα ελεύθερο άλογο είναι ένα καλό ποίημα. Ο αναγνώστης μπορεί να το καβαλήσει και να καλπάσει μαζί του.
- Θα μας πείτε ποιό είναι το πιο θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα;
Η ελευθερία φυσικά. Να μην υπάρχουν αλυσίδες, πνευματικές, ιδεολογικές, φυλετικές, εργασιακές ή ερωτικές.
- Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, πρέπει να επιστραφούν στη Χώρα μας;
Άσχετο αλλά θα απαντήσω: Θεωρώ ηθικό πολιτιστικό το δικαίωμα της Ελλάδας να διεκδικεί την επιστροφή τους. Από την άλλη, ίσως θα έπρεπε να ιδρυθεί μία μορφή κοινοκτημοσύνης των Μουσείων για όλους αυτούς τους θησαυρούς. Αναφέρομαι όχι μόνο στους ελληνικούς, αλλά και στους αιγυπτιακούς, αραβικούς, περσικούς θησαυρούς. Το πρόβλημα γίνεται πολύ μεγαλύτερο, αν σκεφτούμε την αποικιοκρατική λεηλασία των αρχαιοτήτων της Συρίας, της Αιγύπτου, του Ιράκ, του Ιράν.
- Ποιόν καλλιτέχνη θαυμάζετε;
Θαυμάζω και τους 300 καλλιτέχνες, σπουδαστές της Σχολής Καλών Τεχνών, έργα των οποίων αναρτήθηκαν ως μόνιμη έκθεση πριν από ένα έτος στους διαδρόμους του Υπουργείου Παιδείας.
- Η Γκουερνικά σας αρέσει;
Ναι γιατί με συγκλονίζει το πολιτικό μήνυμα, μέσα από την απεικόνιση της βιαιότητας και του τρόμου.
- Η Τζοκόντα;
Ναι γιατί απολαμβάνω το πρόσωπο και, όσο και αν δεν το κοιτούν οι πολλοί, το παιχνίδι του χρωστήρα που αποδίδει το τοπίο στο φόντο της Τζοκόντα.
Τη συνέντευξη πήρε η Κέλλυ Σταμούλη
Πηγή: Presspublica
