Ο μυθικός βασιλιάς Μίδας λέγεται ότι κυβερνούσε την περιοχή της κεντρικής Ανατολίας, στην οποία βρίσκεται σήμερα η πόλη Πολατλί. Το χρυσό του άγγιγμα φαίνεται πως έχει διαποτίσει το έδαφος. Η τουρκική πόλη βρίσκεται στο επίκεντρο μιας εθνικής φρενίτιδας για την άνοδο της τιμής των κρεμμυδιών. Τα πρωτοσέλιδα καταγράφουν καθημερινά την τιμή των κρεμμυδιών, λες και το ταπεινό λαχανικό είναι πολύτιμο μέταλλο. Και οι αντιδράσεις των πολιτικών για το θέμα είναι τέτοιες που πολλοί Τούρκοι δεν ξέρουν αν θα πρέπει να γελάσουν ή να κλάψουν.
Το Πολατλί, που έχει μεγάλη παραγωγή κρεμμυδιών, βρίσκεται τις τελευταίες εβδομάδες στο στόχαστρο των επιθεωρητών, οι οποίοι ερευνούν τις αγροτικές αποθήκες για ενδείξεις αποθεματοποίησης. Ένα τηλεοπτικό κανάλι μετέδωσε σε απευθείας σύνδεση την έρευνα σε μια αποθήκη, με τον ανταποκριτή να είναι περικυκλωμένος από σακιά γεμάτα με τους βολβούς.
Με βλέμμα γεμάτο ένταση, ο ρεπόρτερ τόνισε πως οι επιθεωρητές έλεγξαν 24 μονάδες αποθήκευσης και διαπίστωσαν ότι μόλις τρεις από αυτές πουλούσαν τα προϊόντα τους, απόδειξη -όπως είπε- του τυχοδιωκτισμού και της απόκρυψης των αποθεμάτων τους. Στο βάθος διακρινόταν ένας ολοφάνερα ανήσυχος έμπορος, ο οποίος διαμαρτυρόταν στους επιθεωρητές, κουνώντας απεγνωσμένα το κεφάλι του και κάνοντας χειρονομίες.
Η άνοδος στις τιμές των τροφίμων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για την Τουρκία. Η χώρα δίνει μάχη με τον καλπάζοντα πληθωρισμό μετά τη βουτιά της λίρας. Η μέση τιμή των κρεμμυδιών ήταν 3,6 λίρες (0,7 δολάρια) το κιλό τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την τουρκική στατιστική υπηρεσία, έναντι 1,3 λιρών ένα χρόνο νωρίτερα. «Όταν γυρίζεις σπίτι δεν καίνε τα μάτια σου, αλλά η τσέπη σου» διαμαρτυρήθηκε μια ειδησεογραφική ιστοσελίδα.
Οι αγρότες παραδέχονται ότι η τιμή έχει ανέβει, αλλά υποστηρίζουν ότι είναι αναγκασμένοι να μετακυλίσουν την αύξηση του κόστους για τα εισαγόμενα καύσιμα και λιπάσματα. Δέχθηκαν επίσης πλήγμα από τον βροχερό καιρό την άνοιξη, που κατέστρεψε περίπου το 30% της φετινής σοδειάς. Όσον αφορά στην κατηγορία της συσσώρευσης αποθεμάτων, οι απογοητευμένοι παραγωγοί και έμποροι επιμένουν πως δεν προσπαθούν να φουσκώσουν τις τιμές, αλλά ότι απλώς προσπαθούν να κρατήσουν κρεμμύδια για να τα πουλήσουν τους χειμερινούς μήνες, μέχρι να έρθει στην αγορά τον Απρίλιο η σοδειά της επόμενης χρονιάς.
Οι εξηγήσεις αυτές ωστόσο απορρίπτονται από την τουρκική κυβέρνηση. Ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ έχει κατηγορήσει τους εμπόρους ότι συσσωρεύουν προϊόντα και περιμένουν να αυξηθεί η τιμή. Ο πεθερός του, ο Ταγίπ Ερντογάν, το πήγε ακόμα πιο μακριά. Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν αναφέρθηκε απλώς στο ζήτημα της κατεστραμμένης σοδειάς, αλλά κατηγόρησε τους αγρότες ότι άφησαν επίτηδες τα κρεμμύδια τους να σαπίσουν και απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση. «Δεν θα σας συγχωρήσουμε που κρατάτε αυτά τα αποθέματα” είπε ο Τ. Ερντογάν. «Αυτοί οι άνθρωποι θα το πληρώσουν».
Παρά τις προσπάθειες που κάνει η κυβέρνηση να φανεί σοβαρή, ο πόλεμος που έχει εξαπολύσει στα λαχανικά αποτελεί αντικείμενο χλευασμού. Η εφημερίδα «Hurriyet» δημοσίευσε γελοιογραφία στην οποία ένας άνδρας με πιτζάμες κρύβει κρεμμύδια κάτω από το μαξιλάρι της γυναίκας του. Από την αντιπολίτευση, η Μεράλ Ακσενέρ δήλωσε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν, μετά από την εκστρατεία κατά του «λόμπι των επιτοκίων», το οποίο κατηγορεί ότι έβλαψε την τουρκική οικονομία, έχει επινοήσει μια σκοτεινή δύναμη: το λόμπι των κρεμμυδιών.
Δεν αποτελεί σύμπτωση ότι αυτή η γελοιότητα ξεκίνησε λίγο πριν από τις τοπικές εκλογές του Μαρτίου. Οι επικριτές του Ταγίπ Ερντογάν τον έχουν κατηγορήσει πως επιδίδεται σε έναν ξεδιάντροπο οικονομικό λαϊκισμό. Αλλά οι αντίπαλοί του δεν είναι πολύ καλύτεροι. Την περασμένη εβδομάδα, στελέχη της αντιπολίτευσης τριγυρνούσαν στους δρόμους μοιράζοντας δωρεάν σακιά με κρεμμύδια.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι σε μια χώρα που έχει συνηθίσει τα πρωτοσέλιδα για επιδρομές σε στρατώνες, γραφεία εφημερίδων και μη κυβερνητικών οργανισμών, η καταστολή στα λαχανικά προσφέρει μια κάποια ανακούφιση. Αλλά οι κορυφαίοι οικονομολόγοι της Τουρκίας αντιμετωπίζουν με απόγνωση τα σήματα που στέλνει η κυβέρνηση, σε μια εποχή που η χώρα προσπαθεί να ανακτήσει τη χαμένη της αξιοπιστία στα μάτια των διεθνών επενδυτών. Κατά την επίσκεψή μου στο Πολατλί, την περασμένη εβδομάδα, έμαθα ότι δεν βρίσκουν καθόλου αστεία αυτήν την κωμωδία οι αγρότες και οι έμποροι που έχουν στοχοποιηθεί.
Σε μια λοφοπλαγιά, στα περίχωρα της πόλης, βρίσκεται μια από τις εγκαταστάσεις που έχουν μπει στο στόχαστρο των αρχών. Μια ομάδα μεταναστών εργατών, καθισμένοι δίπλα από το μαγκάλι που έσπαγε την ψύχρα του φθινοπώρου και με μαντίλια τυλιγμένα στα κεφάλια τους, καθάριζαν τον εξωτερικό φλοιό των κρεμμυδιών και ξεχώριζαν τους καλούς βολβούς από τους σάπιους. Μια βαριά μυρωδιά απλωνόταν στον αέρα. Τα αφεντικά τους ήταν θυμωμένα και φοβισμένα από τις πρόσφατες επιθεωρήσεις. Ένας από τους άνδρες, πολύ τρομαγμένος για να δώσει το όνομά του, παραπονέθηκε ότι η κυβέρνηση δεν είχε ενδιαφερθεί μέχρι σήμερα για τον αγροτικό τομέα, που αγωνίζεται να επιβιώσει.
«Απλώς προσπαθούμε να βγάλουμε το ψωμί μας» είπε. «Και τώρα μας αντιμετωπίζουν σαν προδότες».
Laura Pitel
Πηγή: Η Αυγή από Financial Times
