Ανάλογα ζητήματα οφείλουν να αντιμετωπίζονται με βάση τη συννενόηση και το διεθνές δίκαιο
Στο προηγούμενο φύλλο της η «Εποχή» με τον πρώτο της τίτλο πρόβαλε την —κοινή κατά την εκτίμησή της— απαίτηση να υπάρξει «σεβασμός στις θυσίες όλων». Από κάθε αξιωματούχο. Δυστυχώς, όμως, είχαμε συνέχεια που πληγώνει, με όσα προσάπτει ο ένας στον άλλο, έναν ολόκληρο κόσμο. Συνολικά, με τις αποκαλύψεις- παρεμβάσεις των Π. Καμμένου και Ν. Κοτζιά, σε μια κρίσιμη στιγμή που η κυβέρνηση έχει να προβάλλει επιτυχίες, ενώ ΚΙΝΑΛ και ΝΔ βρίσκονται υπό πίεση, δόθηκε επαρκέστατη ύλη, ώστε να αλλάξει η αντιπολίτευση την ατζέντα και να περάσει στην επικοινωνιακή αντεπίθεση. Δεν είναι όλα της ίδιας βαρύτητας, προφανώς.
Ακούσαμε με μεγάλη προσοχή και ενδιαφέρον τόσο την ομιλία παράδοσης του Νίκου Κοτζιά όσο και την απάντηση του Αλέξη Τσίπρα. Δεν θα κρίνουμε τώρα ολόκληρο τον απολογισμό για τα τρεισήμισι χρόνια θητείας που ανέγνωσε ο υπουργός Εξωτερικών. Ασφαλώς, ήταν πλούσιος και ουσιαστικός σε περιεχόμενο. Να σημειώσουμε μόνο ότι ήταν έργο της κυβέρνησης συνολικά, με αφετηρία, πρώτα απ’ όλα, τις ιδεολογικές, ιστορικές και πολιτικές προσεγγίσεις της αριστεράς, της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής ειδικότερα. Ήταν έργο και των υπηρεσιακών παραγόντων. Αυτό είναι σωστό να σημειωθεί, χωρίς να μειώνουμε κατ’ ελάχιστο τον ξεχωριστό ρόλο του Ν. Κοτζιά.
Αυτό, όμως, που έμοιαζε ασυνήθιστο, για παρόμοιες περιπτώσεις είναι οι εξαγγελίες προθέσεων και σχεδίων για την εξωτερική πολιτική της χώρας σε εξαιρετικά ευαίσθητους τομείς. Εδώ εμπίπτει η αναφορά του Ν. Κοτζιά στη σταδιακή επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, κοινοποιώντας μάλιστα ότι είναι έτοιμα τα πρώτα σχετικά προεδρικά διατάγματα. Αν ήταν όντως έτσι τα πράγματα, ήταν σωστό να αιφνιδιάσει το διάδοχό του, μάλιστα και πρωθυπουργό; Να προκαταλάβει τις κινήσεις του; Δεν υπάρχει και η κατ’ ιδίαν ενημέρωση; Φοβάμαι ότι δεν εκτιμήθηκαν οι συνέπειες, όπως είδαμε στη συνέχεια με τις δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων.
Πρώτον, πώς κρίθηκε, σε τι όργανο επιστημονικό, κομματικό ή κυβερνητικό ότι η επέκταση στα δώδεκα μίλια είναι από τα πρώτα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας που πρέπει να προωθηθούν; Οι σοβαρότεροι γνώστες του αντικειμένου διαφωνούν σχετικά και δεν το προτάσσουν.
Δεύτερον, αυτά τα ζητήματα, όταν αφορούν θάλασσες ανοιχτές στη διεθνή ναυσιπλοΐα, πρέπει να αντιμετωπίζονται αυστηρά με δυο παραμέτρους ως οδηγούς: τη συνεννόηση και με βάση το διεθνές δίκαιο. Αυτή πρέπει να είναι και η δική μας οπτική και εφαρμοσμένη πολιτική, διότι είναι η μόνη που προστατεύει τα συμφέροντα της χώρας με ασφάλεια.
Τρίτον, η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης έχει ασφαλώς σημασία για κάθε χώρα και της παρέχει τη δυνατότητα να υλοποιήσει διάφορα σχέδια. Το να θεωρούμε, όμως, την εφαρμογή των κανόνων διεθνώς δικαίου στη θάλασσα σαν «επέκταση της κυριαρχίας της χώρας», πρώτη φορά έπειτα από εβδομήντα χρόνια, αλλάζει την ουσία της συζήτησης.
Τέταρτον, ήταν γνωστό ότι είχε κλειστεί ραντεβού του τούρκου προέδρου, Τ. Ερντογάν, με τον έλληνα πρωθυπουργό, Α. Τσίπρα, ύστερα από πρόσκληση του τούρκου προέδρου. Αυτό έπρεπε να είναι έργο προσεκτικής και συστηματικής προετοιμασίας. Η δημόσια ανακοίνωση ζητημάτων αιγιαλίτιδας δεν θα βοηθούσε το κλίμα του ταξιδιού. Ιδιαίτερα όταν έχουν ανοίξει τα ζητήματα των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, που είναι το πρωτεύον.
Πέμπτον, η Τουρκία μη θεωρώντας, ίσως, επίσημη πολιτική την αναφορά του υπουργού για δυο μέρες δεν αντέδρασε. Όμως, η ανάδειξη του θέματος από την αντιπολίτευση —προεξάρχοντος του κ. Βενιζέλου— και μέρος του αντιπολιτευόμενου Τύπου άνοιξε το δρόμο για τις γνωστές τουρκικές δηλώσεις, υπενθύμιση του casus belli κτλ, κτλ.
Είναι θετικό ότι το υπουργείο Εξωτερικών επιχείρησε να «μαζέψει» το ζήτημα, απαντώντας, βεβαίως με βάση το Διεθνές Δίκαιο, στην Τουρκία για τα δικαιώματα της χώρας ως προς αυτό. Και ο Αλ. Τσίπρας μίλησε για νομοσχέδιο και όχι προεδρικό διάταγμα, μίλησε για συνεννόηση με τα κόμματα, για επιστημονική συζήτηση για το θέμα αυτό. Εντωμεταξύ ζήτησε από τους υπηρεσιακούς παράγοντες να προετοιμάσουν το επικείμενο ταξίδι στην Άγκυρα.
Παύλος Κλαυδιανός
Πηγή: Η Εποχή
