Η κυβέρνηση των πραξικοπηματιών συνδυάζει την πείνα με την όρεξη – Συνέντευξη με την Dilma Rousseff

Τη συ­νέ­ντευ­ξη πή­ρε ο Ζου­ζέ Εντουάρν του Μπερ­νάρ­ντες

Ένα χρό­νο με­τά τη δια­δι­κα­σία πα­ρα­πο­μπής σας (impeachment), πώς βλέ­πε­τε ό­λα ό­σα συ­νέ­βη­σα­ν;
Θεω­ρώ ό­τι η δια­δι­κα­σία πα­ρα­πο­μπής μου ή­ταν έ­να πρα­ξι­κό­πη­μα, για­τί δεν στοι­χειο­θε­τή­θη­κε ο­ποια­δή­πο­τε ποι­νι­κή ευ­θύ­νη. Επι­νό­η­σαν μια δια­δι­κα­σία για να μου πά­ρουν την ε­ξου­σία. Και χρη­σι­μο­ποίη­σαν μια πλειο­ψη­φία α­γο­ρα­σμέ­νων ψή­φων, που εί­ναι οι ί­διοι δια­κό­σιοι δε­κα­ε­πτά ψή­φοι βου­λευ­τών που εγ­γυή­θη­καν την α­τι­μω­ρη­σία του πα­ρά­νο­μου προέ­δρου Τέ­μερ. Εί­ναι η ί­δια σύν­θε­ση του Κο­γκρέ­σου, που κα­τα­σκευά­στη­κε α­πό τον [πρώην βου­λευ­τή] Εντουάρ­ντου Κού­νια, που με πα­ρέ­πεμ­ψε μέ­σω μιας ε­ντε­λώς α­βά­σι­μης δια­δι­κα­σίας, κά­τι που σή­με­ρα α­να­γνω­ρί­ζε­ται α­πό ό­λο τον κό­σμο. Η ι­στο­ρία ή­ταν αρ­κε­τά δυ­σά­ρε­στη για τους πρα­ξι­κο­πη­μα­τίες. Τους έ­πια­σαν στα πρά­σα, έ­γι­νε σα­φές ποιοι ή­ταν.

Πο­λι­τι­κο­ποίη­ση της δι­καιο­σύ­νης και κοι­νο­βου­λευ­τι­σμός

Το πρα­ξι­κό­πη­μα έ­χει ε­πί­σης σχέ­ση με τη δίω­ξη του πρώην προέ­δρου Λού­λα;
Πι­στεύω πως το πρα­ξι­κό­πη­μα δεν ή­ταν α­πλώς μια πρά­ξη. Η α­πο­πο­μπή μου ή­ταν το πρώ­το στά­διο του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος, η δεύ­τε­ρη φά­ση α­πο­κα­λύ­πτε­ται πο­λύ συ­ντη­ρη­τι­κή και πο­λύ α­ντι­δρα­στι­κή, α­πό τη μια πλευ­ρά, και α­κραία ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποιη­μέ­νη α­πό την άλ­λη. Απο­τε­λεί μέ­ρος αυ­τής της δεύ­τε­ρης φά­σης το να πε­τά­ξουν τον Λού­λα έ­ξω α­πό τις ε­κλο­γές του 2018, κα­τα­σκευά­ζο­ντας δι­κα­στι­κά πλα­σμα­τι­κά γι’ αυ­τόν. Όλη αυ­τή η πα­ρά­λο­γη ι­στο­ρία του τριώ­ρο­φου δια­με­ρί­σμα­τος ό­που ο ί­διος ο δι­κα­στής α­να­γνω­ρί­ζει ό­τι η κα­τη­γο­ρία δεν εί­ναι στοι­χειο­θε­τη­μέ­νη. Απαγ­γέλ­λει δη­λα­δή κα­τη­γο­ρίες που δεν θα έ­πρε­πε να έ­χουν α­παγ­γελ­θεί. Η δεύ­τε­ρη ό­ψη του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος έ­χει μια πλευ­ρά που εί­ναι η πο­λι­τι­κο­ποίη­ση της δι­καιο­σύ­νης. Όταν έ­νας δι­κα­στής λέει «Κοί­τα, δεν το έ­χω δια­βά­σει, αλ­λά πι­στεύω πως εί­ναι ορ­θό» και μι­λά έ­ξω α­πό το αυ­το­κί­νη­το της προ­σα­γω­γής… έ­να ζή­τη­μα βα­σι­κό στη δη­μο­κρα­τία, η ι­σό­τη­τα ό­λων α­πέ­να­ντι στο νό­μο, έ­χει πά­ψει να υ­πάρ­χει. Κα­τα­σκευά­ζε­ται μια δι­καιο­σύ­νη και χρη­σι­μο­ποιεί­ται ο νό­μος για να κα­τα­στρα­φεί πο­λι­τι­κά ό­ποιος θεω­ρούν εχ­θρό, στό­χο που πρέ­πει να χτυ­πη­θεί.

Το Κο­γκρέ­σο τώ­ρα προ­τεί­νει μια πο­λι­τι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση, με το «distritao« [ΣτΜ: με­γε­θυ­ντι­κό της Πε­ρι­φέ­ρειας στα πορ­το­γα­λι­κά] και κά­ποια κόμ­μα­τα μι­λά­νε για κοι­νο­βου­λευ­τι­σμό. Απο­τε­λεί κι αυ­τό μέ­ρος του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος;
Υπάρ­χει έ­να τρί­το στά­διο, που μπο­ρεί να εί­ναι ταυ­τό­χρο­νο, ό­πως αυ­τή η ε­πί­κλη­ση του κοι­νο­βου­λευ­τι­σμού. Πά­ντα, ό­ταν οι κυ­ρίαρ­χες τά­ξεις, τα συ­ντη­ρη­τι­κά σώ­μα­τα, βρί­σκο­νται σε μια δύ­σκο­λη κα­τά­στα­ση, ε­πι­κα­λού­νται τον κοι­νο­βου­λευ­τι­σμό. Αυ­τός ο κοι­νο­βου­λευ­τι­σμός, συν­δυα­σμέ­νος με το «distritao» [ΣτΜ: έ­να δια­φο­ρε­τι­κό ε­κλο­γι­κό μο­ντέ­λο, ό­που οι ψή­φοι θα με­τρούν για τους υ­πο­ψή­φιους και ό­χι για τα κόμ­μα­τα, ά­ρα θα ε­κλέ­γο­νται ό­σοι έ­χουν ψη­φι­στεί πε­ρισ­σό­τε­ρο σε κά­θε πε­ρι­φέ­ρεια], έ­χει στό­χο να δη­μιουρ­γή­σει έ­να σύ­στη­μα ό­που θα κυ­ριαρ­χεί η ε­ξου­σία του χρή­μα­τος. Δεν εί­ναι καν η­γε­μο­νι­κό, εί­ναι κυ­ρίαρ­χο. Ο στό­χος εί­ναι να σβή­σουν α­πό το χάρ­τη την προο­δευ­τι­κή, τη λαϊκή εκ­προ­σώ­πη­ση, της α­ρι­στε­ράς ή της κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς. Αυ­τός εί­ναι ο μεί­ζων στό­χος του στρα­τη­γι­κού πρα­ξι­κο­πή­μα­τος. Η ά­με­ση τα­κτι­κή εί­ναι να ε­μπο­δί­σουν την πρόο­δο της έ­ρευ­νας Lava Jato («Πλυ­ντή­ριο Αυ­το­κι­νή­των») που στρέ­φε­ται ε­να­ντίον τους και ε­ξε­τά­ζει τα σκάν­δα­λά τους. Όλο το πά­ρε-δώ­σε της ευ­νοιο­κρα­τίας και του πο­λι­τι­κού πε­λα­τεια­σμού για το ο­ποίο εί­ναι ι­κα­νοί. Τώ­ρα, κα­θώς έ­χα­σαν τέσ­σε­ρις δια­δο­χι­κές ε­κλο­γές, τέσ­σε­ρις προ­ε­δρι­κές ε­κλο­γές, κα­τέ­λη­ξαν στο συ­μπέ­ρα­σμα πως η δη­μο­κρα­τία δεν τους βο­λεύει. Δεν εί­ναι δη­μο­κρά­τες.

Ανα­γκαίες με­ταρ­ρυθ­μί­σεις σε ε­κλο­γι­κό νό­μο και ΜΜΕ

Κα­τά τη γνώ­μη σας, ποια θα ή­ταν η ι­δα­νι­κή πο­λι­τι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση για τη χώ­ρα;
Ζού­με μια ε­ξαι­ρε­τι­κά δύ­σκο­λη κα­τά­στα­ση. Η Βρα­ζι­λία έ­χει τριά­ντα πέ­ντε πο­λι­τι­κά κόμ­μα­τα. Θα συμ­φω­νή­σε­τε μα­ζί μου πως δεν υ­πάρ­χουν τριά­ντα πέ­ντε πο­λι­τι­κά σχέ­δια για τη Βρα­ζι­λία. Αυ­τό που κα­τα­λα­βαί­νου­με, αυ­τό που εν μέ­ρει ε­ξη­γεί το πρα­ξι­κό­πη­μα, ή­ταν μια πο­λύ δύ­σκο­λη συ­γκυ­ρία, με­τά τη Συ­ντα­κτι­κή Βου­λή και το Σύ­νταγ­μα του 1988: συ­γκρο­τή­θη­κε έ­να δη­μο­κρα­τι­κό κέ­ντρο στη Βρα­ζι­λία. Στο κέ­ντρο βρι­σκό­ταν το MDB [Βρα­ζι­λιά­νι­κο Δη­μο­κρα­τι­κό Κί­νη­μα], με τον Ου­λύσ­σες Γκι­μα­ρά­ες και άλ­λους προο­δευ­τι­κούς, κε­ντρο­δε­ξιούς ή κε­ντρο­α­ρι­στε­ρούς. Η με­γά­λη πλειο­ψη­φία δεν ή­ταν υ­περ­βο­λι­κά συ­ντη­ρη­τι­κή. Κά­ποιοι ή­ταν, αλ­λά κοι­τού­σαν τη χώ­ρα, σέ­βο­νταν τη Βρα­ζι­λία. Αυ­τό το δη­μο­κρα­τι­κό κέ­ντρο χά­θη­κε στους δρό­μους των κυ­βερ­νή­σεων με­τά το 1988. Έφτα­σε στην κυ­βέρ­νη­ση του Λού­λα και ε­ξε­λίχ­θη­κε πε­ρισ­σό­τε­ρο στη δι­κή μου, η κα­τα­σκευή ε­νός κέ­ντρου το ο­ποίο προο­δευ­τι­κά άρ­χι­σε να έ­χει μια κε­ντρο­δε­ξιά η­γε­μο­νία. Αυ­τή η η­γε­μο­νία, που εκ­φρά­ζε­ται στην ο­μά­δα του Εντουάρ­ντου Κού­νια και ο έ­λεγ­χος που εί­χε πά­νω στο ευ­ρύ­τε­ρο κέ­ντρο, εί­ναι κά­τι ε­ξαι­ρε­τι­κά σο­βα­ρό. Για­τί σ’ αυ­τήν τη συ­ζή­τη­ση πά­νω στις μορ­φές που πή­ρε ο προ­ε­δρι­κός συ­να­σπι­σμός έ­χου­με την κυ­ριαρ­χία πά­νω στο κέ­ντρο α­πό μια α­κρο­δε­ξιά. Ακρο­δε­ξιά ως προς τις με­θό­δους, τη θέ­α­ση του κό­σμου, τους α­γώ­νες ε­νά­ντια στις γυ­ναί­κες, ε­νά­ντια στους ο­μο­φυ­λό­φι­λους και ό­λον τον LBGT πλη­θυ­σμό, ε­νά­ντια στους μαύ­ρους… ε­ντέ­λει α­κραία συ­ντη­ρη­τι­κή α­πό πο­λι­τι­σμι­κή ά­πο­ψη, αλ­λά και οι­κο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή. Υπάρ­χει μια δο­μή ε­κλο­γι­κής ρύθ­μι­σης που διευ­κο­λύ­νει τον πολ­λα­πλα­σια­σμό των κομ­μά­των, διό­τι δεν υ­πάρ­χει κα­νέ­να κρι­τή­ριο ει­σό­δου. Ακρι­βώς ε­πει­δή δεν υ­πάρ­χει αυ­τό, δύο προϋπο­θέ­σεις της δη­μο­κρα­τίας –η κομ­μα­τι­κή χρη­μα­το­δό­τη­ση και η δω­ρεάν πρό­σβα­ση στην τη­λεό­ρα­ση– με­τα­τρέ­πο­νται σε νό­μι­σμα συ­ναλ­λα­γής. Δη­μιουρ­γού­νται κόμ­μα­τα που δεν έ­χουν κα­μία δέ­σμευ­ση ως προς το τι εί­ναι έ­να κόμ­μα, τι ση­μαί­νει πρό­σβα­ση στην ε­ξου­σία, και αρ­χί­ζουν να δια­πραγ­μα­τεύο­νται τον τη­λε­ο­πτι­κό χρό­νο, α­γο­ρά­ζο­ντας και που­λώ­ντας, κα­θώς και την κομ­μα­τι­κή ε­πι­χο­ρή­γη­ση στην ο­ποία έ­χουν πρό­σβα­ση. Το κόμ­μα με­τα­τρέ­πε­ται σε ε­πι­χεί­ρη­ση. Επο­μέ­νως, μία με­ταρ­ρύθ­μι­ση εί­ναι α­να­γκαία, αλ­λά δεν λύ­νε­ται το θέ­μα της πο­λι­τι­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης με έ­να « distritao» ή με έ­να «μι­κτό distritao». Λύ­νε­ται αλ­λά­ζο­ντας τους ό­ρους ει­σό­δου, ε­λέγ­χο­ντας τα κόμ­μα­τα, α­ξιο­λο­γώ­ντας τα.

Ακό­μη και σ’ αυ­τή την πο­ρεία του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος, ποια εί­ναι η γνώ­μη σας σχε­τι­κά με τη ση­μα­σία ε­νός νό­μου για τα μί­ντια ώ­στε να εκ­δη­μο­κρα­τι­στεί η πρό­σβα­ση στα πε­ριε­χό­με­να και να μειω­θεί το μο­νο­πώ­λιο;
Πά­ντα μου ζη­τούν αυ­το­κρι­τι­κή για τα λά­θη μου. Έχω κά­νει δύο με­γά­λα. Το πρώ­το εί­ναι πως δεν α­γω­νί­στη­κα πε­ρισ­σό­τε­ρο για έ­να νό­μο για τα Μέ­σα Ενη­μέ­ρω­σης. Το άλ­λο α­φο­ρά το γε­γο­νός ό­τι αυ­το­α­κυ­ρώ­θη­κα, με την ελ­πί­δα ό­τι οι ε­πι­χει­ρη­μα­τίες θα ε­πέν­δυαν, και αυ­τό που έ­κα­ναν ή­ταν να αυ­ξή­σουν το πε­ρι­θώ­ριο κέρ­δους τους. Στην πε­ρί­πτω­ση ό­μως των μέ­σων ε­νη­μέ­ρω­σης, σκέ­φτο­μαι ό­τι υ­πάρ­χει έ­να χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό το ο­ποίο πρέ­πει να λά­βου­με υ­πό­ψη μας. Όπο­τε μι­λά­με για έ­λεγ­χο και ρύθ­μι­ση των μέ­σων ε­νη­μέ­ρω­σης, μι­λά­με για οι­κο­νο­μι­κή ρύθ­μι­ση των μί­ντια. Εμείς δεν λέ­με ό­τι θέ­λου­με να ε­λέγ­ξου­με αυ­τά που λέ­νε ή να θε­σπί­σου­με ο­ποιον­δή­πο­τε νό­μου ε­νά­ντια στην ε­λευ­θε­ρία του Τύ­που. Όχι. Αυ­τοί δεν θέ­λουν την ε­λευ­θε­ρία του Τύ­που. Αυ­τοί σκέ­φτο­νται ό­τι, μέ­σω του ε­λέγ­χου που έ­χουν, μο­νο­πω­λια­κού ε­λέγ­χου, εί­ναι δυ­να­τόν να υ­πάρ­χει μό­νο μία ά­πο­ψη. Εμείς υ­πε­ρα­σπι­ζό­μα­στε την πο­λυ­φω­νία των α­πό­ψεων, την ποι­κι­λία των γνω­μών, το σε­βα­σμό στον με­γά­λο το­πι­κό πλού­το αυ­τής της χώ­ρας. Εί­ναι φα­νε­ρό ό­τι ζού­με σε μια πο­λύ κρί­σι­μη κα­τά­στα­ση στη Βρα­ζι­λία, α­ντι­δη­μο­κρα­τι­κή, που συ­μπυ­κνώ­νε­ται στην πα­ρου­σία ε­νός πο­λύ με­γά­λου ο­μί­λου, του Red Globo, ο ο­ποίος προ­σπα­θεί να κα­θο­δη­γή­σει την πο­λι­τι­κή στη Βρα­ζι­λία. Δη­μιουρ­γεί­ται έ­να φαι­νό­με­νο «με­γά­λου α­δελ­φού». Το Red Globo εί­ναι ο «με­γά­λος α­δελ­φός».

Επι­στρο­φή στον χάρ­τη της πεί­νας

Τι λέ­τε για τις ε­πι­θέ­σεις στα δι­καιώ­μα­τα των ερ­γα­ζο­μέ­νων που γί­νο­νται α­πό την κυ­βέρ­νη­ση των πρα­ξι­κο­πη­μα­τιώ­ν;
Ο λαός βρί­σκε­ται ό­λο και πε­ρισ­σό­τε­ρο χω­ρίς το πα­ρα­μι­κρό δί­χτυ κοι­νω­νι­κής προ­στα­σίας, χω­ρίς πρό­σβα­ση στις βα­σι­κές υ­πη­ρε­σίες εκ­παί­δευ­σης και υ­γείας, κι αυ­τό θα προ­κα­λέ­σει, με το πέ­ρα­σμα του χρό­νου και ως δευ­τε­ρεύου­σα συ­νέ­πεια, βία, πεί­να, αύ­ξη­ση του α­ριθ­μού των αν­θρώ­πων που θα βρε­θούν στο δρό­μο, θα ε­πι­στρέ­ψου­με πά­λι στο χάρ­τη της πεί­νας, α­πό τον ο­ποίο εί­χα­με βγει το 2014. Η βίαιη ε­πι­στρο­φή των α­νι­σο­τή­των, οι πε­ρι­κο­πές στα κοι­νω­νι­κά προ­γράμ­μα­τα, το τέ­λος του προ­γράμ­μα­τος Minha Casa Minha Vida [Το Σπί­τι Μου, η Ζωή Μου], του προ­γράμ­μα­τος Mais Médicos [Πε­ρισ­σό­τε­ροι Για­τροί] προ­ε­τοι­μά­ζουν τη με­γά­λη φι­λο­δο­ξία του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Στο διε­θνές ε­πί­πε­δο, η Βρα­ζι­λία υ­πο­τάσ­σε­ται και πά­λι στη σφαί­ρα ε­πιρ­ροής των α­να­πτυγ­μέ­νων χω­ρών, παύει να έ­χει αυ­τό­νο­μη, πε­ρή­φα­νη πο­λι­τι­κή, που σέ­βε­ται τις υ­πό­λοι­πες χώ­ρες, αλ­λά και που ε­πι­βάλ­λει να τη σέ­βο­νται. Η Βρα­ζι­λία χά­νει ε­πί­σης τη βα­ρύ­τη­τά της ως εκ­πρό­σω­πος της δη­μο­κρα­τίας και της ει­ρή­νης ε­δώ στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή.

Και πά­λι στο θέ­μα των ο­πι­σθο­δρο­μή­σεω­ν: η κυ­βέρ­νη­ση των πρα­ξι­κο­πη­μα­τιών προ­σπα­θεί να ι­διω­τι­κο­ποιή­σει την Ελε­τρο­μπράς. Βά­σει της ε­μπει­ρίας σας στον το­μέα της ε­νέρ­γειας, πώς α­ξιο­λο­γεί­ται τον α­ντί­κτυ­πο της ι­διω­τι­κο­ποίη­σης αυ­τής στον βρα­ζι­λιά­νι­κο πλη­θυ­σμό;
Οι άν­θρω­ποι πρέ­πει να κα­τα­λά­βουν ό­τι αυ­τός εί­ναι έ­νας το­μέ­ας με τε­χνι­κή πε­ρι­πλο­κό­τη­τα και ό­τι η κυ­βέρ­νη­ση και διά­φο­ρα πρό­σω­πα εκ­με­ταλ­λεύο­νται αυ­τή την πε­ρι­πλο­κό­τη­τα για να κρύ­ψουν αυ­τό που στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα κά­νουν. Η Ελε­τρο­μπράς εί­ναι μια ε­πι­χεί­ρη­ση που έ­χει σα­ρά­ντα ε­φτά κε­ντρι­κές υ­δρο­η­λεκ­τρι­κές μο­νά­δες. Πολ­λές α­πό αυ­τές τις μο­νά­δες εί­ναι πά­νω α­πό τριά­ντα χρό­νων, κά­ποιες α­κό­μη και ε­ξή­ντα. Στη Βρα­ζι­λία υ­πάρ­χει έ­νας νό­μος που λέει ό­τι, ό­ταν μια κε­ντρι­κή μο­νά­δα συ­μπλη­ρώ­νει τριά­ντα χρό­νια ζωής, έ­χει ή­δη α­πο­σβε­στεί. Και ποιος την α­πό­σβε­σε; Ο κα­τα­να­λω­τής ε­νέρ­γειας μέ­σα α­πό το λο­γα­ρια­σμό του. Όταν πλη­ρώ­νει το λο­γα­ρια­σμό, πλη­ρώ­νει για κά­ποιες α­π’ αυ­τές τις κε­ντρι­κές μο­νά­δες. Κά­ποιες έ­χουν πλη­ρω­θεί δύο φο­ρές, διό­τι έ­χουν πί­σω τους ε­ξή­ντα χρό­νια πλη­ρω­μής.
Μειώ­σα­με το κό­στος της η­λεκ­τρι­κής ε­νέρ­γειας το 2012. Κα­νείς δεν συμ­φω­νού­σε με τη μείω­ση. Προ­τι­μού­σαν να έ­χουν κέρ­δη, πά­νω α­π’ αυ­τά που προέ­βλε­πε ο νό­μος. Τό­τε ε­μείς μειώ­σα­με το κό­στος, υ­πό τις δια­μαρ­τυ­ρίες κά­ποιων προ­σώ­πων που πε­ρί­με­ναν ο ι­διω­τι­κός και ο δη­μό­σιος το­μέ­ας να συ­νε­χί­σουν να εισ­πράτ­τουν και ο πλη­θυ­σμός να μην α­πο­κτού­σε πο­τέ πρό­σβα­ση σ’ αυ­τό που του α­νή­κει δι­καιω­μα­τι­κά, που πρέ­πει να του ε­πι­στρα­φεί – αυ­τό εί­ναι ζή­τη­μα δι­καιο­σύ­νης.

Η ι­διω­τι­κο­ποίη­ση της η­λεκ­τρι­κής ε­νέρ­γειας

Οι ει­δι­κοί λέ­νε ό­τι η τι­μή δεν έ­χει κα­μία σχέ­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα της πε­ριου­σίας της Ελε­τρο­μπράς.
Βλέ­πε­τε ό­τι αυ­τό εί­ναι μια τρέ­λα. Θα που­λή­σουν για 6,3 δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια Η­ΠΑ, διό­τι νο­μί­ζω ό­τι το σχή­μα της ι­διω­τι­κο­ποίη­σης έ­χει ως ε­ξής: παίρ­νουν κά­ποιες κε­ντρι­κές μο­νά­δες, α­να­νεώ­νουν τη σύμ­βα­ση πα­ρα­χώ­ρη­σής τους, λέ­νε το ε­ξής: «μη­δε­νί­ζο­νται τα πά­ντα (σαν να εί­ναι και­νούρ­για)». Δεν υ­πάρ­χει ε­δώ κα­νέ­να πλε­ο­νέ­κτη­μα για τον κα­τα­να­λω­τή. Η τι­μή των κε­ντρι­κών μο­νά­δων εί­ναι η τι­μή των κε­ντρι­κών μο­νά­δων. Αλλά το πιο σο­βα­ρό εί­ναι το ε­ξής: ποιος εγ­γυή­θη­κε α­πό την ε­πο­χή του μπλα­κά­ουτ του (πρώην προέ­δρου) Φερ­νά­ντου Ενρί­κε Καρ­ντό­ζου και του ε­ξορ­θο­λο­γι­σμού που έ­γι­νε α­πό το 2000 για το 2001; Ένα μέ­ρος αυ­τής της εγ­γύη­σης δό­θη­κε α­πό την Ελε­τρο­μπράς. Εγώ θα έ­λε­γα ό­τι το με­γα­λύ­τε­ρο μέ­ρος της δό­θη­κε α­πό τις κε­ντρι­κές μο­νά­δες της Ελε­τρο­μπράς. Οι ε­πεν­δυ­τές θα βά­λουν χρή­μα­τα μό­νο αν εί­ναι σί­γου­ροι ό­τι θα έ­χουν ση­μα­ντι­κό κέρ­δος. Δια­φο­ρε­τι­κά, δεν ε­πεν­δύουν. Πι­στεύω πως αυ­τή η ατ­ζέ­ντα εί­ναι πά­ρα πο­λύ ε­πι­κίν­δυ­νη για­τί υ­πο­θη­κεύει το μέλ­λον της Βρα­ζι­λίας, α­φαι­ρεί α­πό τη χώ­ρα τα βα­σι­κά ερ­γα­λεία α­νά­πτυ­ξης.

Μπο­ρού­με ή­δη να υ­πο­λο­γί­σου­με πώς θα με­τα­φρα­στεί αυ­τό στους λο­γα­ρια­σμούς των Βρα­ζι­λιά­νω­ν; Μί­λη­σα με τον Λουίς Πιν­γκέ­λι (πρώην διευ­θυ­ντή της Ελε­τρο­μπράς), και λέει ό­τι μπο­ρεί να έ­χου­με αύ­ξη­ση με­τα­ξύ 8 και 10%.
Εγώ δεν έ­χω τέ­τοιους υ­πο­λο­γι­σμούς, το λέω, αλ­λά πι­στεύω πως ως ση­μείο α­φε­τη­ρίας ο υ­πο­λο­γι­σμός του Πιν­γκέ­λι εί­ναι μια κα­λή βά­ση.

Του­λά­χι­στον 8 με 10% α­πευ­θείας αύ­ξη­ση στο λο­γα­ρια­σμό;
Εγώ νο­μί­ζω πως αυ­τό εί­ναι λί­γο. Για­τί αν δεί­τε την τι­μή ε­νός με­μο­νω­μέ­νου η­λεκ­τρι­κού ερ­γο­στα­σίου, θαρ­ρώ πως α­κο­λου­θεί την ε­ξής ε­ξί­σω­ση: πε­ρί­που το 70% ή και πε­ρισ­σό­τε­ρο εί­ναι για την ε­πέν­δυ­ση. Ένα 30%, ί­σως και λι­γό­τε­ρο, 20% εί­ναι λει­τουρ­γία και συ­ντή­ρη­ση. Κι αυ­τό πη­γαί­νει στο λο­γα­ρια­σμό. Δεν έ­χουν α­πο­σβε­στεί ό­λα τα ερ­γο­στά­σια, εί­ναι α­λή­θεια, αλ­λά έ­να ση­μα­ντι­κό μέ­ρος τους έ­χει α­πο­σβε­στεί. Κι αυ­τό μπο­ρεί να ο­δη­γή­σει σε έ­να 8 με 9% κα­τ’ ε­λά­χι­στο και να φτά­σει ως το 15 ή 20%. Αυ­τό πε­ρι­μέ­νου­με. Επι­πλέ­ον, εί­ναι κρι­σι­μό­τα­τη ε­πί­σης η έλ­λει­ψη α­σφά­λειας. Θέ­λω να δω ποιος θα ε­πεν­δύ­σει ό­ταν έρ­θει η ώ­ρα της α­λή­θειας. Διό­τι ό­ταν η χώ­ρα ξα­ναρ­χί­σει να α­να­πτύσ­σε­ται, θα αυ­ξη­θούν και οι α­νά­γκες της για κα­τα­νά­λω­ση ε­νέρ­γειας.

Η Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή ως ζώ­νη συ­γκρού­σεω­ν

Κα­τά τη γνώ­μη σας, ποιο εί­ναι το κί­νη­τρό α­πό την πλευ­ρά της κυ­βέρ­νη­σης των πρα­ξι­κο­πη­μα­τιών γι’ αυ­τό το μέ­τρο; Εκεί­νοι λέ­νε ό­τι εί­ναι η κά­λυ­ψη του ελ­λείμ­μα­τος των 50 δι­σε­κα­τομ­μυ­ρίων δο­λα­ρίων Η­ΠΑ.
Δεν εί­ναι μό­νο αυ­τό, ό­χι. Πι­στεύω πως η κυ­βέρ­νη­ση των πρα­ξι­κο­πη­μα­τιών συν­δυά­ζει την πεί­να με την ό­ρε­ξη, ό­πως λέει ο λαός για να μι­λή­σει για το συν­δυα­σμό δύο κα­κών. Από τη μια εί­ναι η ι­δε­ο­λο­γία τους, ό­τι το κρά­τος πρέ­πει να α­πο­συρ­θεί α­πό ό­λες τις δρα­στη­ριό­τη­τες, α­κό­μη και α­πό αυ­τές που εί­ναι στρα­τη­γι­κής ση­μα­σίας για μια χώ­ρα, ό­πως εί­ναι η πα­ρο­χή η­λεκ­τρι­κής ε­νέρ­γειας. Και εί­ναι στρα­τη­γι­κή διό­τι α­π’ αυ­τήν ε­ξαρ­τώ­νται ό­λες οι οι­κο­νο­μι­κές και κοι­νω­νι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες αυ­τής της χώ­ρας. Ένα σχο­λείο δεν λει­τουρ­γεί αν δεν έ­χει η­λεκ­τρι­κό ρεύ­μα, ού­τε έ­να κέ­ντρο υ­γείας, έ­να νο­σο­κο­μείο. Δεν λει­τουρ­γεί έ­να ερ­γο­στά­σιο ή μια α­γρο­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα. Όμως αυ­τοί εί­ναι νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ροι. Ένα α­πό τα θε­με­λιώ­δη κε­φά­λαια του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού εί­ναι η α­πό­συρ­ση του κρά­τους α­πό ό­λες τις δρα­στη­ριό­τη­τες. Και ι­διαι­τέ­ρως, στον το­μέα της ε­νέρ­γειας, για­τί, ε­πι­πλέ­ον, εί­ναι πά­ρα πο­λύ ελ­κυ­στι­κός. Αυ­τή εί­ναι η με­γά­λη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πεί­να, να τε­λειώ­νουν με την Ελε­τρο­μπράς, να γί­νει ι­διω­τι­κή ε­πι­χεί­ρη­ση, εί­ναι κομ­μά­τι της συ­ντα­γής που θέ­λουν να ε­φαρ­μό­σουν στη Βρα­ζι­λία. Αυ­τή η συ­ντα­γή θα φτά­σει μέ­χρι και την Πε­τρο­μπράς.

Αυ­τά τα μέ­τρα πλήτ­τουν την ε­θνι­κή κυ­ριαρ­χία της χώ­ρας;
Αυ­τό που εί­ναι τρο­με­ρό εί­ναι ό­τι γυ­ρί­ζου­με πί­σω… σε μια πε­ριο­χή του κό­σμου ό­που για πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό 140 χρό­νια ζή­σα­με εν ει­ρή­νη, βλέ­που­με την εί­σο­δο του στρα­τού του Ο­ΗΕ σε ε­πι­χει­ρή­σεις στην Αμα­ζο­νία. Αυ­τό εί­ναι α­συγ­χώ­ρη­το. Δεν έ­χω τί­πο­τα ε­να­ντίον του Ο­ΗΕ, αλ­λά δεν βλέ­πω με την πα­ρα­μι­κρή συ­μπά­θεια το ό­τι ο βο­ρειο­α­με­ρι­κα­νι­κός στρα­τός πά­ει στην Αμα­ζο­νία, α­κό­μη πε­ρισ­σό­τε­ρο στο πλαί­σιο της ε­ντει­νό­με­νης α­ντι­πα­ρά­θε­σης στη Βε­νε­ζουέ­λα. Πι­στεύω πως πρό­κει­ται για α­στό­χα­στη α­νευ­θυ­νό­τη­τα της βρα­ζι­λιά­νι­κης κυ­βέρ­νη­σης. Εί­ναι α­νεύ­θυ­νοι που α­φή­νουν να υ­πάρ­ξει ε­κεί μια σύ­γκρου­ση, δεν εί­ναι παι­χνί­δι αυ­τό. Εκεί θα γί­νει εμ­φύ­λιος πό­λε­μος. Αυ­τό που θέ­λουν εί­ναι να με­τα­σχη­μα­τί­σουν τη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή σε μια ζώ­νη συ­γκρού­σεων. Και η κυ­βέρ­νη­ση του Τέ­μερ εί­ναι α­νεύ­θυ­νη που προ­σχω­ρεί σ’ αυ­τό το σχέ­διο.

Πρέπει να αγωνιστούμε

Ζούμε σε μια στιγμή που έχει χαθεί η ελπίδα από τη χώρα. Τι μήνυμα στέλνετε στον βραζιλιάνικο λαό;
Πιστεύω ότι ο βραζιλιάνικος λαός πάντα ήταν ικανός, στις πιο δύσκολες καταστάσεις, να χωνεύει αυτές τις δυνάμεις που θέλουν στην πραγματικότητα να τον υποτάξουν, να τον καταπιέσουν ή να τον αποκλείσουν από τις αποφάσεις. Πάντα ήταν αρκετά διαυγής. Νομίζω ότι ο βραζιλιάνικος λαός έχει πίστη και πολλή ελπίδα. Εμείς πρέπει να αγωνιστούμε, αυτό είναι το σημαντικό. Το να αγωνίζεσαι σε δυναμώνει, σου δίνει κέφι, αντοχή. Όλοι εμείς πρέπει να δοθούμε με όλες μας τις δυνάμεις στην προσπάθεια να βγάλουμε τη Βραζιλία απ’ αυτήν τη δύσκολη συγκυρία στην οποία βρίσκεται.

Με­τά­φρα­ση α­πό τα ι­σπα­νι­κά: Έφη Γιαν­νο­πού­λου

Πηγή: Η Εποχή