Συνεντεύξεις

Έφη Αχτσιόγλου: Λουκέτο σε τράπεζες που παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία

Μετά το Eurogroup ποιες είναι οι προτεραιότητες του υπουργείου Εργασίας; Ο πρωθυπουργός κι εσείς έχετε πει ότι θα εστιάσετε στον περιορισμό της παραβατικότητας.

Η παραβατικότητα στην αγορά εργασίας είναι ένα από τα κύρια προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε αν θέλουμε να αλλάξουμε την ποιότητα στις εργασιακές σχέσεις. Πέρα από τη μεγάλη μάχη που δίνουμε για την αντιμετώπιση της ανεργίας, παράλληλη δουλειά γίνεται για τη βελτίωση στην ποιότητα των εργασιακών σχέσεων. Το διάστημα 2010-2014, πέρα από τη μεγάλη απορρύθμιση στο θεσμικό πλαίσιο, υπήρξε και έξαρση των φαινομένων εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Εμείς προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε με δύο τρόπους: Πρώτα με την ενίσχυση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, δηλαδή τη διενέργεια πιο στοχευμένων και συστηματικών ελέγχων, στην οποία συμβάλλει και το νέο πληροφοριακό σύστημα. Παράδειγμα, το καλοκαίρι θα γίνουν 4.000 έλεγχοι σε τουριστικές περιοχές για τους οποίους θα υπάρξει συντονισμός ελεγκτικών σωμάτων (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, Οικονομική Αστυνομία, Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος και κλιμάκια του ΕΦΚΑ).

Πώς θα ενισχύσετε το θεσμικό πλαίσιο;

Ενα σκέλος θα είναι ο εμπλουτισμός των στοιχείων που δηλώνονται υποχρεωτικά στο ηλεκτρονικό σύστημα Εργάνη. Δηλαδή οι υπερωρίες που σήμερα δηλώνονται μόνο εκ των υστέρων, να δηλώνονται εκ των προτέρων ηλεκτρονικά. Επίσης, θα αυστηροποιήσουμε τις ποινές που αφορούν περιπτώσεις υποτροπής. Δεν θα είναι σπάνια περίπτωση το ενδεικτικό κλείσιμο έως πέντε ημέρες επιχειρήσεων οι οποίες καταλαμβάνονται με αδήλωτους εργαζομένους ή παραβιάζουν συστηματικά την εργατική νομοθεσία.

Και πώς θα επιτευχθεί αυτό;

Μέσα από τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένου point system που θα δίνει στους επιθεωρητές εργασίας τη δυνατότητα να επιβάλουν την αναστολή λειτουργίας. Θα πρέπει να σημειώσω ότι φαινόμενα παραβατικότητας παρουσιάζονται και σε μεγάλες επιχειρήσεις. Οι τράπεζες είναι χαρακτηριστική περίπτωση επιχειρήσεων που είναι μεγάλες, δεν έχουν πρόβλημα βιωσιμότητας και ωστόσο παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία μέσα από την υποδηλωμένη εργασία, τις απλήρωτες υπερωρίες και την κατάχρηση του θεσμού των εργολαβιών.

Μπορεί να δούμε υποκατάστημα τράπεζας να κλείνει για πέντε ημέρες επειδή βρέθηκε να έχει υποπέσει σε σωρεία παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας;

Δεν είναι καθόλου απίθανο!

Αναφερθήκατε και στις εργολαβίες στον χώρο των τραπεζών.

Μας έχουν γίνει πολλές κρούσεις από εργαζόμενους στον κλάδο των τραπεζών ότι επιτελούν υπηρεσίες που αντιστοιχούν στον σκληρό πυρήνα των εργασιών μιας τράπεζας. Ωστόσο οι ίδιοι δεν είναι εργαζόμενοι της τράπεζας με συμβάσεις εργασίας, αλλά εργάζονται μέσω εργολαβιών. Η εργολαβία είναι ένας πάρα πολύ εύκολος τρόπος για να παρακάμψει κανείς όλο το θεσμικό πλαίσιο της εργατικής νομοθεσίας. Μισθούς, αποδοχές αδείας, δώρα, ωράρια κ.λπ.

Θα υπάρξει πλαίσιο και για αποκλεισμό επιχειρήσεων από το δημόσιο χρήμα;

Αυτό που σχεδιάζουμε είναι ο αποκλεισμός των επιχειρήσεων που έχουν υποπέσει σε πολύ σοβαρές παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας από οποιαδήποτε πηγή κρατικής χρηματοδότησης, δημοσίου χρήματος ή κονδυλίων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Για παράδειγμα, από την προκήρυξη ενός διαγωνισμού και δύο χρόνια πίσω θα πρέπει να μην έχει υποπέσει η επιχείρηση σε πολύ σοβαρή παράβαση.

Ενα παράδειγμα;

Να βρεθεί με αδήλωτο εργαζόμενο.

Πώς θα διορθωθεί η υστέρηση που παρατηρείται στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας;

Μεγάλη δουλειά γίνεται με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, παρότι ξέρω ότι υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα των ασφαλισμένων. Θέλουμε να κάνουμε πιο εύχρηστες για τον πολίτη τις υπηρεσίες στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ. Αυτό θα γίνει μέσα στο καλοκαίρι. Πέρα από την αναβάθμιση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, η στροφή στην καθημερινότητα για το υπουργείο Εργασίας σημαίνει και τη λειτουργία ενός κεντρικού καταστήματος εξυπηρέτησης των πολιτών στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Κολοκοτρώνη. Στις αρχές του Ιουλίου θα κάνουμε τα εγκαίνια του καταστήματος αυτού και ελπίζουμε να επεκταθεί.

Στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο ο πρωθυπουργός έκανε αναφορά στα εργασιακά μιλώντας για επενδύσεις που θα φέρουν νέες θέσεις εργασίας. Πώς θα επιλύσετε αυτό το μέγιστο πρόβλημα;

Η ανεργία αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδας αυτήν τη στιγμή. Ωστόσο το τελευταίο διάστημα σημειώνεται μια θετική δυναμική, με τη δημιουργία πολλών χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας και τη σταδιακή αλλαγή στην ποιότητα των εργασιακών σχέσεων. Δηλαδή το πρώτο πεντάμηνο του 2017 είναι το καλύτερο πεντάμηνο στις ροές μισθωτής εργασίας από το 2001 έως σήμερα. Εχουμε τη δημιουργία 200.000 και πλέον νέων θέσεων εργασίας το πρώτο πεντάμηνο του 2017. Ο φετινός Μάιος ήταν ο καλύτερος της τελευταίας 17ετίας με 89.000 νέες θέσεις εργασίας και αντίστοιχα ο Απρίλιος με 92.000 νέες θέσεις εργασίας. Να σημειώσω ότι αυτό συνέβη ενώ δεν είχε κλείσει ακόμη η αξιολόγηση. Ο δείκτης της ανεργίας αυτήν τη στιγμή είναι στο 22,5%, ενώ όταν παραλάβαμε ήταν κοντά στο 26%, είχε φτάσει δε και σε οριακό υψηλό 27,9% τον Σεπτέμβριο του 2013. Αρα σίγουρα έχουμε θετική δυναμική. Αλλάζει και η σχέση μεταξύ πλήρους και μερικής απασχόλησης. Την περίοδο 2013-2014 έγινε μια σεισμική ανατροπή στην απασχόληση. Από το 33% που ήταν η μερική απασχόληση στις νέες προσλήψεις έφτασε στο 55%, ίσως και λίγο παραπάνω. Αυτήν τη στιγμή είναι περίπου 50-50. Σίγουρα δεν είναι λόγος για να πανηγυρίζει κανείς, αλλά δείχνει αυτή την τάση αναστροφής του κλίματος.

Πώς κρίνετε τη συμφωνία με τους θεσμούς με δεδομένο ότι συμμετείχατε στη διαπραγμάτευση με πολύ ενεργό ρόλο αυτό το 15άμηνο.

Η συμφωνία έχει θετικά και αρνητικά. Ομως κάθε αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης πρέπει να κρίνεται από τα δεδομένα που βρίσκονται στο τραπέζι και από τον συσχετισμό που υπάρχει στο ευρωπαϊκό πεδίο. Το πολύ σημαντικό της συμφωνίας είναι τα όσα αποτυπώθηκαν στο τελευταίο Eurogroup, δηλαδή περισσότερο αυτά που αφορούν τη δημοσιονομική πορεία της χώρας, την εκταμίευση της δόσης, που ένα σημαντικό μέρος της θα πάει στην πραγματική οικονομία για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων, αλλά και τον προσδιορισμό των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας μειώνονται σημαντικά. Μειώνεται το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Επίσης, αποσαφηνίστηκε σε μακροπρόθεσμο επίπεδο ότι οι στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα θα είναι κοντά στο 2%. Θυμίζω ότι η Νέα Δημοκρατία είχε συμφωνήσει για πλεονάσματα 4% έως το 2030. Αυτή η διαφορά του 2% σημαίνει 4 δισ. ευρώ επιπλέον μέτρα κάθε χρονιά, τα οποία τώρα δεν θα ληφθούν. Επίσης, δεν μπορεί να απαιτηθεί μελλοντικά, στο όνομα της εξυπηρέτησης του χρέους, η επίτευξη πλεονασμάτων ύψους 5%, για παράδειγμα, διότι υπάρχει η απόφαση του Eurogroup, που είναι δεσμευτική, ότι τα πλεονάσματα στο μακροπρόθεσμο επίπεδο πρέπει να είναι της τάξης του 2%.

Εχει «θολά» σημεία η συμφωνία, όπως για παράδειγμα οι συνεχείς περικοπές στις συντάξεις;

Η ελληνική κυβέρνηση πέτυχε να υπάρχει μηδενικό δημοσιονομικό αποτύπωμα στη συμφωνία, δηλαδή να παρθούν μεν μέτρα περιορισμού της συνταξιοδοτικής δαπάνης και αλλαγής του αφορολόγητου για το 2019 και το 2020, παράλληλα όμως να θεσμοθετηθούν και αντίστοιχου ποσού θετικά μέτρα. Παράλληλα η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων τον Αύγουστο του 2018 συγκαταλέγεται στα θετικά αυτής της συμφωνίας.

Προφανώς όμως η θέση σας είναι δυσχερής τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ αναγκάζεται να περικόψει συντάξεις…

Αναμφισβήτητα η περικοπή συντάξεων το 2019 είναι ένα μέτρο που ούτε θα το επιλέγαμε ούτε θα το δικαιολογήσω με όρους αναγκαιότητας. Είναι ένα μέτρο που επιβλήθηκε από τους πιστωτές μας στο πλαίσιο ενός πολύ συγκεκριμένου αρνητικού συσχετισμού, το οποίο όμως μπορέσαμε να εξισορροπήσουμε με άλλες παρεμβάσεις.

Γιατί οι θεσμοί ζητούν συνέχεια παρεμβάσεις στις συντάξεις;

Υπάρχει μια πολύ σαφής ιδεολογική εμμονή από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που στο ασφαλιστικό αποτυπώνεται στο ότι η Ελλάδα έχει πολύ υψηλή συνταξιοδοτική δαπάνη. Αρνείται το ΔΝΤ να δει ότι οι συνολικές μεταβιβάσεις που γίνονται προς τους συνταξιούχους είναι πολύ χαμηλότερες σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Εδώ και έναν χρόνο έχουμε νέο ασφαλιστικό, ενώ χρειάστηκε να γίνουν μεταρρυθμίσεις μέχρι και πριν από μερικές μέρες. Εχουμε ξεπεράσει τη διακεκαυμένη ζώνη ή θα βρούμε σύντομα μπροστά μας ξανά το ασφαλιστικό;

Η ενοποίηση των ταμείων σε ένα, η θέσπιση ενιαίων κανόνων για τις εισφορές και τις παροχές για όλους τους ασφαλισμένους, η δημιουργία ηλεκτρονικών μητρώων που δεν υπήρχαν, όλα αυτά είναι εντελώς νέα στη χώρα μας. Αποτελούν τμήμα μιας μεγάλης μεταρρύθμισης που σε άλλες χώρες χρειάστηκε πολλά χρόνια για να ολοκληρωθεί. Το αρνητικό είναι ότι στην περίπτωσή μας αφενός πρέπει να υλοποιήσουμε τα παραπάνω σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, αφετέρου αυτό γίνεται σε συνθήκες πολύ στενής επιτροπείας. Πιστεύω όμως ότι η λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος ομαλοποιείται μέρα τη μέρα. Αυτό αντανακλάται και στη θετική πορεία των εσόδων του ΕΦΚΑ.

Πόσο κοντά βρίσκεται μια νέα ρύθμιση για τις ασφαλιστικές οφειλές;

Με βάση τη συμφωνία για τον εξωδικαστικό μηχανισμό θα εκδοθεί σύντομα υπουργική απόφαση που θα ρυθμίσει τις οφειλές και των φυσικών και των νομικών προσώπων προς τον ΕΦΚΑ. Σχεδιάζουμε ένα πλαίσιο που θα περιλαμβάνει έως 120 δόσεις. Επίσης, όσο λιγότερες οι δόσεις τόσο μεγαλύτερη η έκπτωση στις προσαυξήσεις. Αυτό θα συνδυάζεται με τη χορήγηση ασφαλιστικής ενημερότητας εφόσον κανείς είναι συνεπής στις τρέχουσες υποχρεώσεις του και στους όρους της ρύθμισης. Η υπουργική απόφαση θα βγει μέσα στο καλοκαίρι. Θα αφορά πάντως οφειλές που έχουν σωρευτεί μέχρι 31.12.2016, ενώ δεν θα αποκλείονται όσοι έχασαν παλαιότερη ρύθμιση.

Τη συνέντευξη πήρε ο Βασίλης Αγγελόπουλος

Πηγή: Documento